تبیین برخی کاستی های سنّت قاموس نگاری فارسی

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 2، دوره 1، شماره 4، بهمن 1386، صفحه 26-50   

نویسنده

عبدالرحمن پرهام

‏عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد ‏اسلامی- واحد جیرفت

چکیده

پیشینه واژگان نگاری در سرزمین ایران، به دوران پیش از اسلام بازمی گردد و سنت فرهنگ نویسی یکی از بارز ترین شاخه های علمی و ادبی است که از دیر باز وظیفة حفظ و پاسداری از زبان وادبیات فارسی را به دوش کشیده است. ‏در این میان، ضمن یادکرد موجزانة تاریخ فرهنگ نویسی در ایران، به ضرورت پیدایش آثاری از این سنخ و نیز با حفظ و پاسداشت از اکثر مبانی بنیادین و مزایای گسترده آن نوع از آثار، به تحول و تغییرات وافری که نخست منتج از دیرینگی این علم و سپس مسائلی اعم از نوع سیاستگذاری و خواستة مردم و تأثیرات واژگان و سایر مظاهر فرهنگی بیگانه و به تبع وفور اصطلاحات علمی و فنی است، اشاره شده و در امتداد آن، درباره ساختار و ساختمان گوناگون ‏دستوری و نظام واژه سازی و برخی موارد دیگر به اجمال بحث شده است. امید آنکه، پاره ای از کاستی ها در شیوة واژگان نگاری و فرهنگ نویسی سنتی، تصریح و ضمن مقابله و مقایسه با انواع فرهنگ های نوین، توسط پژوشگران و متخصصان، زمینة پیدایش راهکارهای _ در حدّ وسع و بضاعت علمی _ در گام های نخستین، برای نیل به اهداف متعالی،که برپایة اصول مشخص فرهنگ نویسی و واژگان نگاری نوین (مطابق با تدوین فرهنگ های تخصصی زبان شناسان با تجربه) باشد، فراهم آید. 

کلیدواژه‌ها

زبان فارسی؛ زبان شناسی؛ لکسیکوگرافی؛ واژگان نگاری