تببین حقایق عرفانی و معرفت شناسی در ساقی نامه های ادب فارسی

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 3، دوره 1، شماره 2، مرداد 1386، صفحه 31-52   

نویسنده

سید احمد حسینی کازرونی

استاد زبان و ادبیات دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول

چکیده

 
‏ساقی نامه، نوعی شعر مثنوی در بحر متقارب است که شاعر در آن خطاب به ساقی مضامینی را در یاد مرگ و بی ثباتی حیات دنیوی و پند و اندرز و حکمت و غیره می آرود. بااینکه این نوع شعر به سبب ذکر باده و جام، با سایر اشعار خمریه تناسب دارد. اگر دو شرط در آن محقق شود. نوع خاصی در میان اشعار فارسی قرار می گیرد یکی اینکه مثنوی باشد، دیگر اینکه در بحر متقارب گفته شود. از سوی دیگر. روح خاص. فلسفی و اخلاقی و عرفانی در این گونه منظومه ها با مضامین عادی و معمولی، تفاوت و کاربردی آشکار دارد. ‏در بیشتر ساقی نامه های ادب فارسی، تجلیات انوار حق، نمودی عینی دارد و شواهد شعری آنها ره نمودی است به معرفت ربّانی.
‏کلید واژه ها: شراب، ساقی، جام. باده، سکر و مستی. عرفان.