روش شناسی تفسیر فقهی شیعه

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقاله 8، دوره 3، شماره 11، آبان 1391، صفحه 161-184   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

مجید وزیری^*

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران مرکز

چکیده

 
چکیده
با توجه به جایگاه ویژه روش شناسی در فهم معیارها و شیوه های صحیح کشف معرفت از منابع مربوط در هر علمی و با توجه به جایگاه قرآن در استنباط احکام شرعی به عنوان اصلی‌ترین منبع و اهمیت تفسیر فقهی به عنوان دانشی میان رشته‌ای، این مقاله با طرح ایده روش شناسی تفسیر فقهی شیعه، ضمن بر شمردن ویژگی های کلی تفسیر فقهی شیعه، به تقسیم‌بندی، بررسی و مطالعه مصداقی روش‌های متنوع استخراج احکام فقهی از آیات الاحکام در مذهب شیعه می‌پردازد. در این راستا روش‌های اصلی و فرعی شامل استناد به اصول عقلایی محاوره، روش تفسیر فقهی قرآن به قرآن (مشتمل بر هفت روش فرعی)، روش تفسیر فقهی قرآن به سنت پیامبر(ص)و اهل بیت(ع) (مشتمل بر دو روش فرعی تبیین، با نه زیر‌مجموعه، و تمسک)، روش استناد به قراین عقلی، استناد به اجماع، استناد به قواعد اصولی، فقهی، تفسیری، منطقی و استناد به شأن نزول و قرائات، تفکیک و طبقه بندی شده اند.
 
 

کلیدواژه‌ها

روش‌شناسی؛ تفسیر؛ فقه؛ آیات‌الاحکام؛ منابع فقهی؛ احکام فقهی؛ اصول عقلایی محاوره