تفاسیر منظوم قرآن در ادب فارسی

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقاله 10، دوره 3، شماره 11، آبان 1391، صفحه 213-230   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

احمد رضا یلمه ها^*

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

چکیده

چکیده
قرآن کریم از زمان نزول تا کنون، تأثیر عظیمی بر ذهن و زبان شاعران و نویسندگان ادب فارسی گذاشته است. ادبا و شعرای زبان فارسی، در بسیاری از مضامین و مفاهیم، از قرآن و معارف قرآنی استشهاد جسته‌اند و با تلمیح، تضمین، اقتباس، حل و درج، سعی کرده‌اند آیات و پاره‌هایی از سوره‌های قرآن را در کلام خود بگنجانند. علاوه بر آن، برخی از سرایندگان به ترجمه و یا تفسیر آیه، سوره و یا پاره‌هایی از قرآن به نظم فارسی مبادرت کرده‌ و بدین ترتیب سعی کرده‌اند تا فهم قرآن مجید را آسان کنند. این پژوهش بر آن است تا ضمن معرفی مختصری از تفسیرهای منظوم قرآنی در ادب فارسی و نیز تفاسیر منظوم سورة یوسف، به معرفی نسخه‌ای مجهول‌القدر از تفسیر سورة یوسف بپردازد. این تفسیر به شعر فارسی است و سرایندة آن سید مرتضی دزفولی است که از خود با تخلص راجی یاد می‌کند. از جهت تعداد ابیات، طولانی‌ترین تفسیری است که به شرح و تفسیر تک تک آیات این سوره پرداخته و از تفاسیر ارزندة ادب فارسی است.

کلیدواژه‌ها

کلید واژه‌ها: قرآن؛ شعر فارسی؛ تفسیر؛ تفاسیر منظوم؛ سورة یوسف؛ نسخة خطی؛ تلمیح