تطبیق تشبیه ابیات حکمی بوستان و سروده های متنبی

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 6، دوره 6، شماره 22، مرداد 1391، صفحه 85-112   

نویسندگان

محمد بهنام فر¹؛ مجید خسوری^{* 2}

¹استاد یار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند

²کارشناسی ارشد زبان وادبیات فارسی دانشگاه بیرجند

چکیده

تشبیه یکی از بارزترین و بنیادی ترین شیوه های بیانی است که نفش عمده ای در خیال انگیزی و تاثیر کلام شاعران داشته است. در این مقاله به شیوه توصیفی -تحلیلی و تطبیقی تشبیهات موجود در ادبیات حکمی بوستان و سروده های جکمی متنبی از وجوه محتلف طرفین تشبیه -جسی و عقلی بودن -مفرد و مرکب بودن - وجه شبه بررسی گردیده و تحلیلی آماری از آن ها ارایه شده است. نتایج تحقیق حاکلی از آن است که هر جند سعدی و متنبی از انواع تشبیه از جمله مفرد -مرکب -مطلق-مضمر-بلیغ و موکد بهره گرفته اند ؛ ام در کاربرد تشبیه به لحاظ آماری با یکدیگر تفاوت هایی دارند. از دیگر نتایح تحقیق این است که تشبیهات سعدی در بیشتر موارد مفرد بلیغ- واضح و بدون تعقید است. اما گرایش متنبی به تشبیهات ضمنی-مقید و یا مرکب- معقد و غیر صریح بیشتر است. 

کلیدواژه‌ها

بوستان سعدی- سروده های حکمی-متنبی- تشبیه-بلاعت تطبیقی- ادبیات تطبیقی