فراوانی گونه های لیستریا در شیر خام، پنیر و بستنی سنتی عرضه شده در شهرکرد و شیراز

فصلنامه علمی پژوهشی دنیای میکروب ها

مقاله 4، دوره 2، شماره 4 (پیاپی 5)، بهمن 1388، صفحه 243-248   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ابراهیم رحیمی^{* 1}؛ اسماء بهزاد نیا¹؛ امیر شاکریان¹؛ حسن ممتاز²

¹دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرکرد، دانشکده کشاورزی، گروه صنایع غذایی

²دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرکرد، دانشکده دامپزشکی، گروه میکروبیولوژی

چکیده

سابقه و هدف: لیستریا باکتری است که انتشار وسیعی در طبیعت دارد و معمولاً در خاک، فاضلاب، گرد و غبار و آب یافت می‌شود. لیستریا مونوسیتوزنز و سایر گونه های لیستریا از طیف وسیعی از غذاهای خام و آماده مصرف جداسازی شده اند. هدف از این پژوهش، تعیین میزان شیوع گونه‌های لیستریا در نمونه‌های شیر خام ، پنیر و بستنی سنتی عرضه شده در شهرستان شهرکرد و شیراز بود. مواد و روش ها: در این پژوهش، 178 نمونه شیر خام گاو (45)، شیر خام بز (32)، پنیر سنتی (41)  و بستنی سنتی (60) به طور تصادفی جمع‌آوری گردید. تمامی نمونه ها از نظر وجود گونه های لیستریا به روش استاندارد مورد آزمایش قرار گرفتند. گونه های لیستریا جدا شده با استفاده از روش واکنش زنجیره ای پلی مراز تائید شدند. یافته ها: بر پایه آزمون‌های میکروب‌شناسی از مجموع 178 نمونه مورد بررسی، 24 نمونه (5/13 درصد) از نظر آلودگی به گونه‌های لیستریا مثبت شناخته شدند. شیوع گونه‌های لیستریا در شیر خام گاو، شیر خام گوسفند، پنیر سنتی و بستنی سنتی به ترتیب 1/11%، 1/3%، 4/24% و 3/13% بود. در این پژوهش بیشترین گونه جداسازی شده لیستریا اینوکوا (5/62%) و در بقیه موارد لیستریا منوسایتوژنز (5/37 درصد) شناسایی گردید.  نتیجه گیری: نتایج این مطالعه خطر بالقوه عفونت ناشی از مصرف شیر خام و فرآورده های لبنی غیر پاستوریزه را به لیستریا نشان می‌دهد. مطالعات بیشتر در زمینه وضعیت الودگی به این پاتوژن در سایر مواد غذایی به ویژه مواد غذایی آماده مصرف پیشنهاد می شود.

کلیدواژه‌ها

لیستریا؛ شیر خام؛ پنیر؛ بستنی

مراجع

1.Narratilova P, Schlegelova J, Sustackova A, Napravnikova E, Lukasova J, Klimiva E. Prevalence of Listeria monocytogenes in milk, meat and foodstuff of animal origin and the phenotype of antibiotic resistance of isolated strains. Vet Med Czech. 2004; 49: 243-252.
2.Van Kessel JAS, Karns JS, Lombard JE, Kopral CA. Prevalence of Salmonella enterica, Listeria monocytogenes, and Escherichia
colivirulence factors in bulk tank milk and in-line filters from U.S. Dairies. J Food Pro. 2011; 74: 759-768.
3. Hoelzer K, Sauders BD, Sanchez MD, Olsen PT, Pickett MM, Mangione KJ, Rice DH, Corby J, Stich S, Fortes ED, Roof SE, Grohn YT, Wiedmann M, Oliver HF. Prevalence, distribution, and diversity of Listeria monocytogenes in retail environments, focusing on small establishments and establishments with a history of failed inspections. J Food Prot. 2011; 74(7):1083-1095.
4. Williams SK, Roof S, Boyle EA, Burson D, Thippareddi H, Geornaras I, Sofos JN, Wiedmann M, Nightingale K.Molecular ecology of Listeria monocytogenes and other Listeria species in small and very small ready-toeat meat processing plants.J Food Prot. 2011;74(1):63-77.
5. Schuchat A, Swaminathan B, Broome CV. Epidemiology of human listeriosis.Clin Microbiol Rev. 1991; 4: 169-183.
6. Portnoy DA, Chakraborty T, Goebel W, Cossart  P. Molecular determinants of Listeria monocytogenespathogenesis. Infect Immun. 1992; 60: 1263-1267.
7. Gaya P, Sanchez R, Medina M, Nunez M. Incidence of Listeria monocytogenes and other Listeria species in raw milk produced in Spain. Food Microbiol. 1998; 15:  551-555.
8. Racz P, Tenner K, Mero E. Experimental Listeria enteritis. 1. An electron microscopy study of the epithelial phase in experimental Listeria infection. Lab Invest.1972; 26: 694-700.
9. Rola J, Kwiatek K, Wojto? B. Occurrence of Listeria monocytogenes in food of animal origin in Poland.Proceeding of 4th World Congress Foodborne Infectionsand Intoxications. Berlin, 1998; 2: 917-919.
10. Aygun O, Pehlivanlar S. Listeria spp. in the raw milk and dairy products in Antakya, Turkey. Food Control. 2006; 17: 676-679.
11. Zhou X, Jiao X. Polymerase chain reaction detection of Listeria monocytogenes using oligonucleotide primers targeting act Agene. Food Control. 2005; 16: 125-130.
12. Arsalan S, Özdemir F. Prevalence and antimicrobial resistance of Listeria spp. in homemade white cheese. Food Control. 2008; 19: 360-363.
13.Abou-Eleinin AAM, Ryser ET, Donnelly CW.Incidence and seasonal variation of Listeria species in bulk tank goat's milk. J Food Pro. 2000; 63:1208-1213.
14. Mojtahedi A, Tarahi MJ, Sepahvand A, Kakpour A, Radsari A, Tavasoli M. The frequency of Listeria contamination in dairy products that referred to laboratory food and health administration in Lorestanprovince.Yafteh. 2004; 22: 27-30.
15. Rahimi E, Ameri M, Momtaz H. Prevalence and antimicrobial resistance of Listeria species isolated from milk and dairy products in Iran. Food Control. 2010; 21: 1448-1452.
16. Sagun E, Sancak YC, Isleyici O,  Ekic K. The presence and prevalence of Listeria species in milk and herby cheese in and around Van. Turk J Vet Anim Sci.  2001;  25: 15-19.
17. Warker R, Kamat A, Kamat M, Thomas P. Incidence of pathogenic psychrophs in ice creams sold in some retails in Mumbai, India. Food Control. 2000; 11: 77-83.
18. Greenwood MH, Robert D, Burden P. The occurrence of Listeria species in milk and dairy products a national survey in England & Wales. Int J Food Microbiol. 1991; 12: 197-206.
19. Jalali M, Abedi, D. Prevalence of Listeria species in food products in Isfahan, Iran. Int J Food Microbiol. 2008; 122: 336-340.
20. Akman D, Duran N, Digrak M. Prevalence of Listeria species in ice cream sold in the cities of Kahramanmaras and Adana. Turk J Vet Anim Sci. 2004, 34: 257-262.
21. Dhanashree B, Otta SK, Karunasagar I, Goebel W, Karunasagar I. Incidence of Listeria spp. in clinical and food samples in Mangalore, India. Food Microbiol. 2003; 20: 447-453.