ارزیابی تیمارهای ریزوبیوم بومی، کود حیوانی و اوره بر رشد گیاه یونجه در استان فارس

فصلنامه علمی پژوهشی دنیای میکروب ها

مقاله 8، دوره 2، شماره 4 (پیاپی 5)، بهمن 1388، صفحه 270-275   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد جواد نوروزنژاد¹؛ محمد کارگر¹؛ کاووس ایاز پور²؛ مهدی کارگر³؛ ساره رییس زاده¹

¹دانشگاه آزاد اسلامی، واحد جهرم، گروه میکروبیولوژی

²دانشگاه آزاد اسلامی، واحد جهرم، گروه کشاورزی

³دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات فارس، گروه میکروبیولوژی

چکیده

سابقه و هدف: باکتری‌های ریزوبیوم مهم‌ترین میکروارگانیسم‌های موجود در خاک هستند که نسبت به سایر میکروب‌زیاگان خاک نقش بیشتری را در تثبیت ازت دارند. هدف از این پژوهش، استفاده از ریزوبیوم بومی استان فارس و نقش کود اوره در بهره‌وری گیاه یونجه بود. مواد و روش‌ها: ابتدا ریزوبیوم بومی از گرهک‌های یونجه با استفاده از محیط YMA حاوی قرمز کنگو، جداسازی و با استفاده از رنگ‌آمیزی و تست‌های بیوشیمیایی تعیین هویت گردیدند. این پژوهش به صورت تصادفی و درنظر گرفتن فاکتور اول شامل: نوع کود، بدون اوره، 100 میلی‌گرم در کیلو گرم کود اوره، 200 میلی‌گرم در کیلوگرم کود اوره، 1 درصد کود حیوانی، 3 درصد کود حیوانی و فاکتور دوم شامل: بدون باکتری، ریزوبیوم محلی، ریزوبیوم سوش استاندارد در شش تکرار در هوای آزاد انجام گردید. یافته‌ها: بیشترین رشد در گلدان‌هایی که با ریزوبیوم بومی تیمار شده مشاهده گردید. در مقایسه با کود اوره و کود حیوانی بهترین رشد در تیمار کود حیوانی 3 درصد و بیشترین ارتفاع گیاه در گلدان‌هایی با تیمار ریزوبیوم بومی دیده شد. همچنین بهترین تیمار استفاده از ریزوبیوم سوش محلی و کود حیوانی 3 درصد برای محصول‌دهی بیشتر بود. بیشترین گرهک‌های فعال در تثبیت ازت در گیاهانی با تیمار ریزوبیوم بومی مشاهده گردید. نتیجه گیری: در مقایسه بین ریزوبیوم بومی و سوش استاندارد و با توجه به آهکی بودن خاک‌های استان و آب و هوای گرم و خشک منطقه استفاده از ریزوبیوم بومی و کود حیوانی می‌تواند باعث بهره‌وری بیشتر و تثبیت ازت توسط گرهک‌های تولید شده برروی ریشه گیاه گردد. هم‌چنین می‌توان در تولید کود‌های بیولوژیک از ریزوبیوم‌های جداسازی شده از مناطق مختلف با هدف محصول دهی بیشتر استفاده نمود. استفاده از کود حیوانی به‌دلیل تجزیه طولانی مدت و فعال کردن دیگر باکتری‌های آزادزی تثبیت کننده ازت می‌تواند به رشد گیاه کمک شایانی نماید.

کلیدواژه‌ها

ریزوبیوم؛ کود حیوانی؛ کود اوره؛ یونجه؛ تثبیت ازت

مراجع

1. Ramezanian A. 2006.  Introduction of rhizobial bacteria as growth promoting factor.  Agrology M.Sc Thesis. Islamic Azad University, Karaj, Iran.
2. Maleki Farahani S. 2007. Effect of different rhizobial strains on growth and nitrogen fixation in one-year-old alfalfa plants. Cultivation M.Sc Thesis. Department of Agriculture, Tehran University, Tehran, Iran.
3. Antoun H, Kloepper J, Plant growth - promoting rhizobacteria (PGPB). 2002.
4. Vessey JK. Plant growth promoting rhizobacteria as biofertilizers. Plant Soil. 2003; 255: 571-586.
5. Malakooti MJ. 2000. Sustainable Agriculture and. Yield Increment by Optimum Fertilizer Utilization in Iran. 2nd edition. Agricultural Extension Publications, Iran.
6. Boozari M, Emteyazi G, Moghadam pour M. 2008. Phage typing in 30 rhizobial strains isolated from 5 symbiotic legumes in Gilan and Esfahan provinces.  Microbiology M.Sc Thesis. Islamic Azad University,
Esfahan, Iran.
7. Brenner DJ, Krieg NR, Statey JT, editors. Bergie's manual systematic bacteriology. 2nd ed. New York: Springer; 2005: Part C.
8. Ballard, F.A. and Charman J., Nodulation and growth of pasture legumes with naturalized soil rhizobia. Aust J Exp Agr. 2000; 40: 939-948.
9. Ligero, F, Lluch C, Olivares J. Evolution of ethylene from roots of medicage sativa plant inoculated with Rhizobium meliloti. Plant Physiol. 1986; 125: 361-365.
10. Vessey JK, Buss TJ. Bacillus cereus UW85 inoculation effects on growth, Nodulation and N accumulation in grain legumes. Controlled-environment studies. Can J Plant Sci. 2002; 82: 282-290.