بررسی فعالیت های آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی عصاره‌های متانولی پنیرک و حنا بر برخی از باکتری های روده ای

فصلنامه علمی پژوهشی دنیای میکروب ها

مقاله 5، دوره 3، شماره 3 (پیاپی 8)، آذر 1389، صفحه 186-193   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زهرا حجتی بناب¹؛ الهامه نیکخواه^{* 2}

¹دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بناب، گروه میکروبیولوژی

²مرکز تحقیقات کاربردی دارویی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز

چکیده

سابقه و هدف: دو گیاه پنیرک و حنا به طور گسترده ای در طب سنتی آذربایجان شرقی کاربرد دارند. ترکیبات مؤثر موجود در این گیاهان می تواند عاملی برای فعالیت های زیستی این گیاهان و در نتیجه کاربردهای درمانی آنها باشد. هدف از این پژوهش، ارزیابی فعالیت های آنتی اکسیدانی و ضدمیکروبی عصاره متانولی گیاه پنیرک و حنا بود.    مواد و روش ها: برای ارزیابی ظرفیت جمع آوری رادیکال های سوپر اکسید توسط عصاره های متانولی گیاهان مورد بررسی، از سیستم اتواکسیداسیون پیروگالول استفاده شد. همچنین برای سنجش فعالیت های ضدمیکروبی از روش انتشار دیسک در برابر 3 میکروارگانیسم روده ای استفاده گردید. سپس حداقل غلظت بازدارنده رشد باکتری نیز محاسبه گردید.     یافته ها: روش مورد استفاده به منظور سنجش فعالیت های آنتی اکسیدانی برای سنجش میزان جمع آوری رادیکال های سوپراکسید در مورد عصاره تام گیاهان مورد نظر مناسب نبود. اما در مورد روش های آنتی باکتریال، هر سه باکتری حساس به عصاره متانولی بودند و به طور متوسط قطر مهاری بین 4 تا 15 میلیمتر را داشتند.     نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که عصاره‌های تام گیاهان مورد استفاده، دارای اثرات ضدمیکروبی مناسبی بودند، اما اثر آنتی اکسیدانی قابل توجهی نداشتند.

کلیدواژه‌ها

آنتی اکسیدان؛ ضد باکتری؛ رادیکال های آزاد؛ باکتری های روده ای

مراجع

1. Oussalah M, Caillet S, Saucier L, Lacroix M. Inhibitory effects of selected plant essential oils on the growth of four pathogenic bacteria: E. coli O157: H7, Salmonella typhimurium, Staphylococcus aureus and Listeria monocytogenes. Food Control. 2007; 18 (5): 414-20.

2. Aruoma OI. Free radicals, oxidative stress and antioxidants in human health and disease. J Am Oil Chem Soc. 1998; 75(2): 199-212.

 3. Block G, Langseth L. Antioxidant vitamins and disease prevention. Food Technol. 1994; 48(7): 80–84.

4. Hertog MGL, Feskens EJM, Hollman PCH, Katan MB, Kromhout D.  Dietary antioxidant flavonoids and risk of coronary heart disease: The Zutphen elderly study. Lancet. 1993; 342(8878): 1007–1011.

5. Lee, J Koo, N Min DB. Reactive oxygen species, aging, and antioxidative nutraceuticals. Compr Rev Food Sci Food Saf. 2004; 3(1): 21–33.

6. Zhonggao C, Felgines O, Texier C, Besson D Jiao, Liu J, Wang S. Antioxidant activities of total pigment extract from blackberries. Food Technol Biotechnol. 2005; 43(1): 97–102.

7. Nikkhah E, Khayami M, Heidari R. Evaluation of nitric oxide scavenging activity of anthocyanins from blackberry (Morus nigra), strawberry (Fragaria vesca) and berry (Morus alba Var, Nigra) extracts. Iran J Med Arom Plants. 2009; 25(1): 120-128.

8. Jalali M, Abedi D, Asghari GH, Rezaee ZA. Study of Anti-Microbial Effect of Pycnocycla Spinosa's Fruit Extracts. J Mazan Uni Med Sci. 2007; 17(59): 76-86. [ In Persian].

9. Walter C, Zabta K, Wari S, Afzal I, Malik RN. Antibacterial activityin herbal products used in Pakistan. Pak J Bot. 2011; 43: 155-162.

10. Pirbalouti AG, Yousefi M, Nazari H, Karimi I, Koohpayeh A. Evaluation of burn healing properties of Arnebia euchorma and Malva sylvestris. Elec J Bio. 2009; 5(3): 62-66.

11. Islam M, Ali E, Asif Saeed M, Jamshaid M, Tahir Javed Khan M. Antimicrobial and irritant activities of the extracts of Malva parviflora L, Malvastrum coromandelianum L, AND Amaranthus viridis L. Pak J Pharm. 2010; 20-23 (1 & 2): 3-6.

12. Razavi SM, Zarrini Gh, Molavi Gh, Ghasemi Gh. Bioactivity of Malva Sylvestris L, a Medicinal Plant from Iran, Iranian Journal of Basic Medical Sciences. 2011; 14(6): 574-579.

13. Gagandeep Ch, Sandeep G, Priyanka P.  Lawsonia inermis Linnaeus: A Phytopharmacological Review. Int J Pharma Sci Drug Res. 2010; 2(2): 91-98.

14. Arun P, Purushotham KG, Johnsy jayarani J, kumaraV. In vitro antibacterial activity and flavonoid contents of Lawsonia inermis (Henna). Int J PharmTech Res. 2010;  2(2): 1178-1181.

15. Habbal O, Hasson SS, El-Hag AH, Al-Mahrooqi Z, Al-Hashmi N, Al-Bimani Z, Al-Balushi MS, Al-Jabri AA. Antibacterial activity of Lawsonia inermis Linn (Henna) against Pseudomonas aeruginosa. Asi Pac J Trop Biomed. 2011; 1(3): 173-176.

16. Saadabi A. Evaluation of lawsonia inermis Linn, (soudanese henna) leaf extracts as an antimicrobial agent. Res J Biol Sci. 2007; 2(4): 419-423.

17. Ferdous AJ, Islam N, Faroque ABM, Ahsan M. In vitro testing of the leaf extracts of Lowsonia alba for antimicrobial properties. Pak J Pharma Sci. 1990; 3(2): 75-79.

 Stief TW. The physiology and pharmacology of singlet oxygen. Med Hypotheses. 2003; 60(4): 567–572.

18. Afolayan AJ, Aboyade OM, Sofidiya MO. Total phenolic content and free radical scavenging activity of Malva parviflora L, (Malvaceae). J Biol Sci. 2008; 8(5): 945-949.

19. Khodaparast H, Hosein M, Dezashibi Z. Antioxidant activity of Henna leaves extracts (Lawsonia inermis).World J Dairy Food Sci. 2007; 2 (1): 38-41.

20. Ling LT, Radhakrishnan AK, Subramaniam TH, Cheng MH,  Palanisamy UD. Assessment of Antioxidant Capacity and Cytotoxicity of Selected Malaysian Plants. Molecules. 2010; 15(4): 2139-2151.

21. Zhonggao C, Felgines O, Texier C, Besson DJ, Liu J, Wang S. Antioxidant Activities of Total Pigment Extract from Blackberries. Food Technol Biotechnol. 2005; 43(1): 97–102.

22. Li CM, Xie BJ. Investigation with spectrophotomeric method on the radical scavenging effect of tea polyphenol and its oxidant. Fine Chemicals. 2000; 17: 241–244.

23. Zhang WJ, Ge C. Comparation of pyrogallol autoxida-tion and NBT photoreduction assay in detecting activity of SOD. Journal of Hebei Vocation-Technical Teachers College. 2000; 14: 68–70.