تأثیر مطالعه به کمک نقشه‌های مفهومی بر درک مطلب دانش‌آموزان سال سوم متوسطه

فصلنامه فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی

مقاله 8، دوره 3، 1 (پیاپی 9)، آبان 1391، صفحه 131-143   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علی سعیدی^{* 1}؛ علی اکبر سیف²؛ حسن اسدزاده³؛ صغری ابراهیمی قوام³

¹دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی

²استاد دانشگاه علامه طباطبایی

³استادیار دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

پژوهش حاضر، به منظور مقایسه اثربخشی شیوه مطالعه، با استفاده از نقشه‌های مفهومی و شیوه سنتی مطالعه، بر درک مطلب انجام گرفت. روش پژوهش، آزمایشی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون بود. آزمودنی‌های این پژوهش، عبارت بودند از: 38 نفر از دانش‌آموزان سال سوم متوسطه که از بین دانش‌آموزان سال سوم متوسطه شهرستان تربت حیدریه در سال تحصیلی 91-1390، به صورت تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. این افراد در گروه آزمایش و گروه کنترل به صورت تصادفی گمارده شدند. ابزارهای مورد استفاده، عبارت بودند از: 1. متون آزمایشی، 2. آزمون درک مطلب، و 3. نقشه‌های مفهومی محقق‌ساخته. برای اجرای این پژوهش، ابتدا از هر دو گروه، پیش‌آزمون درک مطلب از متون آزمایشی به عمل آمد، سپس، گروه آزمایش همراه با متون آزمایشی، نقشه‌های مفهومی از قبل آماده را مطالعه کردند. گروه کنترل نیز متون آزمایشی را بدون تهیه یا ارایه نقشه‌ ‌‌مفهومی مطالعه نمودند. بعد از اجرای پس‌آزمون درک مطلب، اطلاعات حاصل با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تحلیل شد. یافته‌ها نشان دادند که ارایه نقشه‌های مفهومی از قبل آماده نسبت به مطالعه متن‌ها بدون نقشه مفهومی، درک مطلب آزمودنی‌ها را به‌طور معناداری افزایش می‌دهد. پیشنهاد اصلی حاصل از نتایج این پژوهش، این است که برای افزایش درک مطلب، همراه نمودن نقشه‌های مفهومی از قبل آماده با متون مورد مطالعه توسط دانش‌آموزان مفید می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

نقشه مفهومی؛ درک مطلب؛ مطالعه؛ یادگیری معنادار