دنیاگریزی در شعر ناصر خسرو و ابوالعتاهیه

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 7، دوره 6، شماره 24، دی 1391، صفحه 147-164   

نویسنده

مریم محمودی

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

چکیده

دنیاگریزی، از مضامین عمده در شعر و ادب فارسی و عربی است که از بن مایه های شعر زهد و تحقیق (قرن دوم هجری) ابوالعتاهیه، شاعر قدرن دوم و سوم هجری است. شاید بتوان گفت در سیر تکامل شاعر زهد و تحقیق ادب فارسی، ناصرخسرو و سپس اوج آن سنایی است. هدف از این تحقیدق ، پیدا کردن نقار مشترک این دو شاعر مانند بسامد بالای مضمون در شار، وابستگی به دربار و مهجور شدن شان می باشد. تصاویری که از دنیا در ذهن و اندیشده ناصرخسرو و ابوالعتاهیه وجود دارد؛ از طریق واژگان به خوبی منتقل شدهاست. این تصاویر، چهره حقیقی آنان را نشان می دهد. تصویر ابوالعتاهیه از دنیا، ترسیم زشت و ناخوشایند نیست و حتی گاهی نگاه حکیمانه دارد. در انتها باید گفت هر دو شاعر توصیه های بسیاری بر ترک دنیا و تمایلات دنیوی ارائه داده اند. دلیل عمده هر دو ناپایداری و گذرندگی دنیاست.

کلیدواژه‌ها

ناصرخسرو؛ تمایلات دنیوی؛ زهد و حکمت؛ واژگان؛ مایده های شعری؛ ابوالعتاهیه