مضامین تغزل اجتماعی در اشعار نزار قبانی و احمد شاملو

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 4، دوره 7، شماره 26، مرداد 1392، صفحه 69-89   

نویسندگان

سهیلا صلاحی مقدم¹؛ مرضیه اصغرنژاد فرید²

¹عاو هیئت علمی دانشگاه الزهرا )س( )استادیار(.

²دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه الزهرا

چکیده

تغزل در ادبیات معاصر جلوه‌ای دیگر یافته است. زنان از موضوعات زیبایی‌شناختی به موجوداتی فعال بدل شده‌اند و در عرصة ادبیات هم آثار زندگی فعال و خلاقشان همه‌جا مشهود است. در شاخه‌ای از مطالعات ادبی با عنوان «ادبیات‌مقایسه‌ای» به مطالعة مشترکاتی در ادبیات ملل می‌پردازیم که حاصل تأثیر و تأثر ادبا از آثار یکدیگر نیست بلکه حاصل اشتراک در موقعیت و شیوة تفکر است. در این مقاله ده مفهوم مشترک در توصیف زن در شعر نزار قبانی شاعر معاصر عرب و احمد شاملو بررسی شده است. در دوره‌هایی از شعر هر دو شاعر، تغزل و مفاهیم سیاسی و اجتماعی با هم درمی‌آمیزد و عشق با دغدغه‌های دیگر شاعر در نوعی از توازن قرار می‌گیرد. دو رهیافت اساسی در شعر هر دو شاعر وجود دارد. در رهیافت اول، شور مبارزه و دغدغه اجتماعی شاعر، او را از تغزل بازمی‌دارد. در رهیافت دوم، عشق، به شاعر امید مبارزه می‌بخشد. معشوقه در لباس زنی کامل و پیامبرگونه منشأ نیکی و زیبایی در جهان شاعر است و همراه شاعر روزهای پیروزی را جشن می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

ادبیات‌مقایسه‌ای؛ احمد شاملو؛ نزار قبانی؛ زن؛ تغزل اجتماعی