مطالعه کانه زایی منگنز در مجموعه‌های آمیزه رنگین افیولیتی در مناطق بشاگرد و رودان استان هرمزگان با استفاده از داده‌های کانی‌شناسی و ژئوشیمیایی

ژئوشیمی

مقاله 5، دوره 3، شماره 1، خرداد 1393، صفحه 41-48

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محمد علی رجب زاده؛ نازنین زمان ثانی

چکیده

ذخایر معدنی منگنز در مناطق بشاگرد و رودان استان هرمزگان همراه با آمیزه رنگین مجموعه‌های افیولیتی رخنمون یافته‌اند. کانه‌زایی منگنز در سه سیمای همزاد (سین‌ژنتیک)، دیاژنتیک- دگرگونی و دیرزاد (اپی‌ژنتیک) صورت گرفته است. براونیت و پسیلوملان ترکیبات اولیه منگنز در سیمای همزاد هستند که به صورت بین‌نواری با نوارهای سیلیسی در محیط رسوبی تشکیل شده‌اند. سیمای دیاژنتیک با حضور کانی بیکسبیت مشخص می‌شود که از واکنش براونیت و هماتیت در چرت‌های سیلیسی غنی از منگنز به‌وجود می‌آید. ساخت‌های عدسی و انبانه‌ای شکل نهشته‌های منگنز در سنگ‌های میزبان نشانگر تاثیر دیاژنز و دگرگونی اولیه بر روی ساختارهای نواربندی اولیه است. دگرگونی در برخی از رخدادهای معدنی با رخساره‌های شیست سبز و سپس گلوکوفان شیست و آمفیبولیت با تشکیل سیلیکات‌ها و هیدروسیلیکات‌های منگنز نظیر یوهانستیت در منطقه بشاگرد و تفروئیت در منطقه رودان همراه است. تشکیل رودوکروزیت در منطقه رودان نشانگر شدت بالاتر دگرگونی در این منطقه نسبت به بشاگرد است. پیرولوزیت کانی اصلی سیمای دیرزاد است که بر اثر فرایندهای گرمابی ثانویه و به صورت بافت‌های شکافه پرکن تشکیل شده است. بالا بودن میانگین نسبت‌های Mn/Fe (2/55) و Si/Al (3/124) و غلظت عناصر Zn (ppm 68-2) و Ni (ppm 450-3) با منشا گرمابی و بی‌هنجاری منفی Ce و مثبت Eu و فقیرشدگی از REE با تشکیل ترکیبات اولیه منگنز در محیط‌های مجاور پشته‌های میان‌اقیانوسی در امتداد مجراهای بروندمی سیال گرمابی بستر دریا مطابقت دارند.

کلیدواژه‌ها

منگنز؛ افیولیت؛ ژئوشیمی؛ رودان؛ بشاگرد