نشاط عمومی در زندگی اجتماعی – فرهنگی شهر: مطالعه­ای با رویکرد تئوری کیفیت اجتماعی در شهر اردبیل

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 1، دوره 4، شماره 11، خرداد 1393، صفحه 1-32   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

هدف کلی این تحقیق مطالعه‌ی جامعه‌شناختی نشاط عمومی در شهر اردبیل با رویکرد تئوری کیفیت اجتماعی  است. در این تحقیق با استفاده از تئوری کیفیت اجتماعی به تنظیم فرضیه و پرسشنامه مبادرت گردیده است. متغیر وابسته نشاط عمومی و متغیر مستقل کیفیت اجتماعی است. مفهوم کیفیت اجتماعی  عبارت است از میزان توانایی شهروندان در مشارکت در زندگی اجتماعی و اقتصادی جوامع حاضر در آن، تحت شرایطی که رفاه و پتانسیل شخصی آنها ارتقا یابد. کیفیت اجتماعی، به چهار حوزه اشاره دارد: امنیت اقتصادی، انسجام اجتماعی، ادغام اجتماعی و توانمندسازی اجتماعی. در این پژوهش مدل کیفیت اجتماعی بر مبنای این فرضیه شکل گرفته که شادکامی افراد تحت تأثیر چهار مؤلفه‌ی ذکر شده قرار می‌گیرد. پژوهش حاضر از نظر کنترل شرایط پژوهش، پیمایشی، از نظر وسعت پهنانگر و از نظر زمانی مقطعی است. جامعه‌ی آماری آن همه‌ی شهروندان بالای ۱۵ سال شهر اردبیل است  وحجم نمونه ۳۹۹ نفر تعیین شده است. اطلاعات با یک پرسشنامه‌ای ۳۲ سؤالی و با روایی سازه‌های مناسب (براساس ضریب آلفای کرونباخ) برحسب نسبت  سن و جنس و از طریق نمونه‌گیری چند مرحله‌ای (ابتدا طبقه‌بندی شده و سپس تصادفی) تکمیل گردیده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که میانگین نشاط در مجموع با مقدار ۷۲/۳ نیز به طور معناداری از حد متوسط بالاتر است. در مجموع در جامعه‌ی آمـاری مـورد مطالعه افراد، نشـاط خود را بالاتر از حـد متوسط ارزیابی می‌کنند. همچنین کیفیت اجتماعـی در  شهـر اردبیل در حد متوسـط ارزیابی می‌شود. طبق یافته‌های تحقیق، ‌بین کیفیت اجتماعی و نشاط عمومی همبستگی و رابطه‌ی معناداری وجود دارد و بیانگر این واقعیت است که در این پژوهش، تئوری کیفیت اجتماعی هم به عنوان تئوری و هم به عنوان رویکرد برای تبیین نشاط عمومی، توسط نتایج این پژوهش، حمایت می‌شود.  
 

کلیدواژه‌ها

نشاط شهری؛ نشاط عمومی؛ آسایش ذهنی؛ نظریه­ی کیفیت اجتماعی؛ نشاط اجتماعی؛ اردبیل

مراجع

–       آل یاسین، م. (1380). شادی و نشاط در محیط مدرسه، تربیت، شمارۀ 1:1-14

–       آرجیل، م. (1386). روانشناسی شاد، ترجمه­ی م. گوهری انارکی و همکاران، اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی.

–    آزموده، پ. (1382). رابطه­ی جهت­گیری مذهبی با سرسختی و شادکامی دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی، پایان نامه­ی کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی. 

–       آیزنگ، مایکل. (1378). روانشناسی شادی، ترجمه­ی م. فیروزیخت وخ. بیگی، تهران: انتشارات بدر.

–       چلپی، م.، و موسوی،م. (1388). بررسی جامعه­شناختی عوامل مؤثر بر شادمانی در سطوح خرد و کلان، مجله­یجامعهشناسیایران، (2و1)9.

–      ربانی، ع.، ربانی، ر.، گنجی، م. (1390). رویکردی جامعه­شناختی به احساس شادمانی سرپرستان خانوار در شهر اصفهان. مسائلاجتماعیایران، (1)2.

–           روحانی، ع.، و ابوطالبی، ح. (1388). فصلنامه­ی تازه­های روان­شناسی صنعتی، (1)1.

–      شریفی، خ.، سوکی، ز.، تقربی، ز.، و اکبری، ح. (1389). وضعیت نشاط و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کاشان، طی سال تحصیلی 86-1385. فصلنامه­ی علمی پژوهشی فیض، (1)14.

–      ظهور، ع.، و فکری، ع. (1382). وضعیت شادابی دانشجویان دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران، ارمغان دانش، (30)8.

–           علیپور، ا.، نوربالا، ا.، اژه ای، ج.، و مطیعیان، ح. (1379). شادکامی و عملکرد ایمنی بدن. مجله­ی روان­شناسی، (3) 4.

–           منتظری و همکاران. (1391). میزان شادکامی مردم ایران و عوامل مؤثر بر آن: سلامت از دیدگاه مردم ایران.

–      نشاط دوست، ح.، کلانتری، م.، مهرابی، ح.، پالاهنگ، ح.، نوری، ن.، وسلطانی،ا. (1388). تعیین عوامل مؤثر در شادکامی کارکنان فولاد مبارکه، مجله­ی علمی کاربردی، اصفهان: سال بیستم، شماره پیاپی 33.

–           میرشاه جعفری، ا.، عابدی، م.، و دریکوندی، ه. (1381). شادمانی و عوامل مؤثر بر آن. تازه­های علوم­شناختی، (3)4.

–      ودادهیر، ا.، و ساداتی،م. (1390). سلامت در زندگی اجتماعی – فرهنگی شهر(بازنگری در آراء و مطالعات اجتماعی – فرهنگی مرتبط با سلامت در کلان شهر تهران)، تهران: انتشارات جامعه و فرهنگ.

–       هزارجریبی، ج.، و آستین فشان، پ. (1388). بررسی عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی (با تأکید بر استان تهران)، مجله­ی علمی پژوهشی دانشگاه اصفهان، سال بیستم، شماره­ی پیاپی،33.

–        Abbott, P., & Wallace, C. (2012). Social Quality: A Way to Measure the Quality of Society. Soc Indic Res, 108:153–167.

–        Abbott, P., Wallace, C., Sapsford, R. (2011). Surviving the Transformation: Social Qua;ity in Central Asia and the Caucuses, Journal of Happiness Studies, 12, 199-223.

–        Abbott, P., & Wallace, C. (2010). Explaining economic and social transformations in Post-Soviet Russia, Ukraine and Belarus: The social quality approach. European Societies, 12(5), 653–674.

–        Adler, M.G., & Fagley, N.S. (2005). Appreciation: Individual differences infinding value and meaning as a unique predictor of subjective well-being. Journal of personality, 73, 412-425.

–        Alvardo, K.A. (1995). The relation ship of religious variable to death depression and death anxiety. Clinical Psychology, 51(2), 2002-2004.

–        Argyle, M. (2001). The Psychology of Happiness (2nd ed). London, Routledge.

–        Argyle, M., Martin, M., & Crossland, J. (1989). Happiness as a function of personality and social encounters, In:Forgas, J.P., & Innes, J.M. (Eds.),Recent advances in socialpsychology: An internationalperspective, North Holland: Elsevier.

–        Argyle, M., Martin, M., & Crosslad, J.(1989). Happiness as a function of personality and social encounters. In: Forgas, J.P., & Innes, J.M. (Eds), Recent advances in social psychology: an international perspective (pp. 189- 203). Amsterdam, the Netherlands: Elsevier science Ltd.

–        Bandura, A. (1977). Self – efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84,191-215.

–        Carr, A. (2004). Positive Psychology: The Science of Happiness and Human Strengths Hove, NY, Brunner – Routledge.

–        Dickey, M.T. (1999). The pursuit of happiness. http://www.Dickey. Org/happy. Htm.

–        Diener, E., Suh, E.M., Lucas, R.E., & Smith, H. L.(1999). Subjective well–being three decades of well–being. Psychological Bulletin, 125(2), 276-302.

–        Diener, E., Suh, E., & Oishi, S. (1997). Recent findings on subjective well-being. Indian Journal of Clinical Psychology, 24, 25-41.

–        Diener. E. and Suh, E.M. (1997). Measuring Quality of Economic Life, Social Indicators Research, 40: 189-216.

–        Diener, E. (1984). Subjective well–being. PsychologyBulletin, 95, 542-575.

–        Dolan, P., Peasgood, T., & White, M. (2007). Do we really know what makes us happy? A review of the economic literature on the factors associated with subjective well- being, Journal of Economic Psychology, Available on the WWW.weincedrit.com, 1-29.

–        Haller, H., & Hadler, M. (2006). How Social Relations and Structures Can Produce Happiness and Unhappiness: An International and Comparative Anallysis, Social Indicators Research, 75, 169-216.

–        Han, S., Kim, H., Lee, E., & Lee, H. (2012). The Contextual and Compositional Associations of Social Capital and Subjective Happiness: A Multilevel Analysis from Seoul, South Korea. J Happiness Stud.

–        Hills, P., Argyle, M. (1998). Musical and religious experiences and their relationship to happiness. Personality and Individual Differences, 25, 523-535.

–        Huppke, R.W. (2001). Study finds community work linked to happiness. Http:/archive.Nandotimes/0.2107,50004587722-500698037-50374788-0,00. Html? Printe.

–        Kaldor, P. (1994). Winds of change. Homebush West, NSW: Anzea.

–        Lockwood, D. (1992). Solidarity and schism: The problem of disorder in Durkheimian and Marxist sociology. Oxford and New York: Oxford University Press.

–        Minkov, M. (2009). Predictors of Differences in Subjective Well-Being Across 97 Nations. Cross-Culthral Research. No.2, 152-179.

–        Murray, G. (1984). Losing ground: American social policy 1950-1980, New York, Basic Books. 

–        Myers, D.G. (2001). Psychology, 6th Ed, New York, Worth Publishing.

–        Myers, D.G., & Diener, E. (1995). Who Is Happy?, Psychological Science, 6, 10-19.

–        Myers, D.G. (2000). The Friends and Faith of Happy people, American Psychologist, 55(1), 56-57.

–        Noll, H. (2000). Social indicators and social reporting: the international experience, http://www. ccsd. ca/noll1. Html, accessed 17.05.10

–        Ott, J.C. (2011). Government and Happiness in 130 Nations: Good Governance osters Higher Level and More Equality of Happiness. Social Indicators Research, 102, 3–22

–        Richardson, D., Hoelscher, P., & Bradshaw, J. (2008). Child well-being in Central and Eastern European Countries and the Commonwealth of Independent States. Child Indicators Research, 1, 211–250.

–        Seligman, M. (2000). Authentic happiness: Using the new positive psychology to realize your potential. for lasting fulfillment. New York, Free press.

–        Tait, M., & Padgett, M.Y. (1989). Job and life satisfaction: A reevaluation of the strenth of the relationship and gender effects as a Function of the date of the study, Journal of Applied Psychology, 74(3), 502-507.

–        Valois, R.F., Zulling, K.J., Huebner, E.S., & Drane, J.W. (2004). Physical Activity Behaviours and Perceived Life Satisfaction Among Public High School Adolescents, Journal of SchoolHealth, Vol.74.

–        Veenhoven, R. (1988). The utility of happiness. SocialIndicators Research, 20, 254-333.

–        Walker, A., Maesen, V. (2003). Sosial Quality and Quality of Life. Paper for ESPA-NET Conference, Copenhagen 13-15 November.        

–        Yuan H., & Golpelwar, M. (2012). Is Social Quality Related to Subjective Well-Being in Shanghai? An Analysis of Economic and Social Structural Factors. Development and Society, 41(1), 31-50.

–        Zuckerman, M. (1979). Sensation seeking. Hillsdle, NJ, Erlbaum.