عدم مشروعیت ضرر معنوی از دیدگاه قرآن و احادیث

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقاله 4، دوره 4، شماره 16، دی 1392، صفحه 63-75   

نویسنده

مهدی بهره‌مند

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت(مربی)

چکیده

مقاله حاضر به بررسی و تبیین مبانی عدم مشروعیت ضرر معنوی از دیدگاه قرآن و احادیث پرداخته است. به طور کلی در این مبحث حجیت نهی از ضرر معنوی منطبق بر قرآن و روایات، و اثبات این موضوع که دین اسلام علاوه بر جلوگیری و نهی از ضرر مادی، جلوگیری و نهی از خسارت معنوی را مدّ نظر داشته، و مقاومت در برابر این ضرر را نوعی امتناع از احقاق حق انسانی می‌داند بیان شده است. نهایتاً اگر قانونگذار در قوانین موضوعه به بحث و تحقق و جبران خسارت معنوی پرداخته است عمدتاً بر مبنای دین اسلام یعنی قرآن و سنت معصومین(ع) بوده است، و از سوی دیگر نظام حقوقی اسلام که همواره بر پایه حق و عدل بوده است کوچک‌ترین و حتی ناچیزترین تعدی و ظلم را ناروا دانسته است پس چگونه می‌توان گفت که در این آئین، ضررهای معنوی بر شخصیت و حیثیت و منش و روح و روان بلند انسانی نادیده گرفته شده باشد. بنابراین بدیهی است که روح حاکم بر این نظام هم در کتاب و هم در سنت به این مقوله عنایت دارد.

کلیدواژه‌ها

خسارت؛ حرج؛ معنوی؛ ضرر؛ جبران