نقش سرمایهی اجتماعی در توسعه ی پایدار محلی (مورد مطالعه: محلهی نارمک تهران)

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 2، دوره 4، شماره 12، مهر 1393، صفحه 25-50   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

گسست در ساختار فضایی ـ اجتماعی شهرها در روند برنامه‌های توسعه‌ای حاضر، رشد فزاینده شهرنشینی و تغییر در ماهیت و پیچیدگی مسائل شهری، موجب ناکارآمدی برنامه ‌ریزی و مدیریت شهری در مقیاس کلان شده است. این امر ضرورت توجه به سطوح پایین‌تر و داشتن نگاه از پایین به بالا را به منظور حل پایدار مسائل شهری، بیش از پیش آشکار ساخته است. در این راستا توجه به سرمایه‌های اجتماعی به عنوان دارایی که در میان اجتماعات این سکونتگاه‌ ها جاری است، راه حلی مناسب برای دستیابی به مؤلفه‌ های توسعه‌ ی پایدار این محلات به شمار می‌آید. هدف پژوهش حاضر تبیین توسعه‌ ی پایدار محلی و مؤلفه‌ های آن و تأثیر سرمایه‌ی اجتماعی به عنوان رویکرد دارایی ـ مبنا در دستیابی به پایداری در سطح محله‌ ی نارمک تهران است. روش‌شناسی تحقیق، رویکرد کمی ـ تحلیلی است. در بخش مبانی نظری و ادبیات موضوع از روش اسنـادی استفـاده گردید و از روش‌های میدانی و پیمایشی مانند تهیه‌ی پرسش‌نامه استفاده شده است. برای برآورد حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 383 نفر از ساکنان محله‌ی نارمک با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی برای توزیع پرسشنامه انتخاب شدند. فرضیه‌ی تحقیق بر این استوار است که بین سرمایه ‌ی اجتماعی موجود در اجتماعات محلی و توسعه‌ ی پایدار محلی ارتباط معناداری وجود دارد. شاخص‌های مورد بررسی از مطالعات و تجربیات داخلی و خارجی استخراج گردید و با روش پیمایش و تحلیل پرسشنامه در محله‌ی نارمک شهر تهران مورد سنجش قرار گرفته است. برای تعیین ارتباط بین سرمایه‌ ی اجتماعی و توسعه‌ ی پایدار از آزمون همبستگی پیرسون بین مؤلفه‌ های سرمایه‌ی اجتماعی و توسعه‌ ی پایدار محلی استفاده گردید. نتایج پژوهش بیانگر این امر است که مقدار ضریب پیرسون در بین تمامی مؤلفه‌ های سرمایه ‌ی اجتماعی و توسعه ‌ی پایدار بیش از 92/0 است. که این امر بیانگر رابطه‌ ی مثبت و معناداری میان مؤلفه‌ های سرمایه‌ ی اجتماعی و توسعه‌ ی پایدار محلی است.

کلیدواژه‌ها

سرمایه ی اجتماعی؛ مؤلفه های سرمایهی اجتماعـی؛ توسعه ی پایدار محلی؛ محله ی نارمک