مسئولیت مدنی قاضی و مبنای قرآنی و روایی آن

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقاله 6، دوره 5، شماره 17، فروردین 1393، صفحه 101-125   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

امان الله علیمرادی¹؛ سید جلال الدین آل طه مکی²

¹عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بافت(استادیار).

²دانش آموخته دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندر انزلی.

چکیده

در گزینش قضات معمولاً شرایط و ویژگی‌های خاصی در نظر گرفته شده، و سخت‌گیری‌های زیادی مبذول می‌گردد. با این وجود قضات نیز از جنس بشر بوده و خطا و تقصیر در عمل آن‌ها امری پذیرفتنی است و چه بسا در اثر عمل آن‌ها ممکن است خسارت جبران ناپذیری به بار آید. قانونگذار به صراحت در اصل 171 قانون اساسی مسئولیت شخصی قضات را اعلام و به دنبال آن در قوانین دیگر، از جمله ماده 58 قانون مجازات اسلامی تقریباً مفاد اصلی مذکور را تکرار نموده است. در این مقاله ضمن بررسی انواع خسارت ناشی از آراء قاضی به چگونگی جبران خسارت ناشی و مبانی قرآنی و روایی از این آراء پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها

قرآن؛ روایات؛ حقوق؛ مسئولیت مدنی؛ قاضی؛ مسئولیت قاضی

مراجع

اردبیلی، احمد بن محمد. 1416ق مجمع الفائده و البرهان، ج12 و 14، قم: انتشارات جامعه مدرسین.

آشتیانی، میرزا محمدحسن. 1401ق، کتاب الفضا، چاپ دوم، قم: انتشارات هجرت.

جبل عاملی، زین الدین(شهید ثانی). 1412ق، مسالک الافهام فی شرح شرایع الاسلام، قم: مؤسسه المعارف الاسلامیه.

جعفری لنگرودی، محمد جعفر. 1368ش، ترمینولوژی حقوق، بی جا: انتشارات گنج دانش.

حسینی نژاد، حسینقلی. 1370، مسئولیت مدنی، ج1، تهران: بخش فرهنگی جهاد دانشگاهی شهید بهشتی.

حسینی، عبداللطیف. 1987م. المسئولیة المدنیة عن الاخطاء المهنیة، چاپ اول، بیروت: دارالکتاب اللبنانی.

حلی، أبی منصور الحسن بن یوسف المطهر معروف به علامه. 1412ق، قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام، ج3، بی جا: موسسه النشر الاسلامی.

صفایی، حسن. ۱۳۵۵ش، مفاهیم و ضوابط جدید در حقوق مدنی، تهران: مرکز تحقیقات.

طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم. 1339ش، ملحقات عروة الوثقی، نجف اشرف: چاپ حیدریه.

طوسی، ابو جعفر محمد بن الحسن. 1365ش، تهذیب الاحکام، ج 6و 10، چاپ چهارم، تهران: نشر دار الکتب الاسلامیه.

عامر، حسین. 1998م، المسئولیة العقدیة و التقصیریة، ج1، بیروت: دارالفکر.

قاسم زاده، سید مرتضی. 1378ش، مبانی مسئولیت مدنی، چاپ اول، بی جا: دادگستر.

کاتوزیان، ناصر. 1374ش، الزام‌های خارج از قرارداد، ضمان قهری، مسئولیت مدنی، ج1، بی جا: بی نا.

کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق. 1367ش، الفروع من الکافی، چاپ سوم، ج7، تهران: نشر دارالکتب الاسلامیه.

گلدوزیان، ایرج. ۱۳۷۸ش، حقوق جزای اختصاصی، چاپ ششم، تهران: مؤسسه انتشارات جهاد دانشگاهی(ماجد).

میرزای نائینی، میرزا حسن. بی تا، منیة الطالب، تهران: حیدری.

Dalloz, Repertoire de droit civil, tll.paris. 1954.

Viney (Genvieve), La responsabilite conditions, Traite de Droit civil siu La direction de Jacque de Jacque ghestion, paris, 1982, T1.

 

 

مقالات

خورشید، علی احمد. 1339ش، «مبنا و مسئولیت مدنی و سابقه تاریخی آن»، مجله کانون وکلا، شماره 74: ص 69.

ممتحن، مهدی؛ اختر سلطانی؛ محمد امین رودینی. «بازشناسی الگوی صحیح مصرف در قرآن و حدیث»، فصلنامه مطالعات قرآنی، دانشگاه آزاد جیرفت، دوره 2، شماره 6، تابستان 1390، صص 145-174.