مقایسه­ ی شهر مطلوب با شهر جهانی

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 1، دوره 4، شماره 13، اسفند 1393، صفحه 1-26   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

در عصر حاضر با جهانی شدن و تغییرات شتابان در اقتصاد شهرهایی چون شانگهای، هنگ کنگ، توکیو و… شاهد مفهوم نوظهوری چون شهر مطلوب در مطالعات شهری هستیم. به طوری که مفهوم یاد شده در رقابت مستقیم با شهرهای جهانی قدیمی (چون نیویورک، لندن و پاریس) بیشتر از گذشته توجه اندیشمندان را به خود جلب کرده است. بر این اساس، موضوع پژوهش حاضر، مقایسه ‌ی شهر مطلوب با شهر جهانی است؛ بدین منظور، ابتدا مفهوم شهر جهانی و خصوصیات آن از نگاه اندیشمندانی چون ساسن، فریدمن، شورت، کاستل و… تشریح می‌گردد و سپس مفهوم شهر مطلوب و خصوصیات، وجوه افتراق و اشتراک این دو مفهوم برجسته می‌شود. کوشش این مقاله معطوف به یافتن پاسخ به این پرسش اساسی است که شهر مطلوب و شهر جهانی چه تفاوت‌ها و تشابهاتی با هم دارند؟ در مسیر یافتن پاسخ علمی به سؤال یاد شده، نتیجه‌ ای که با بهره‌ گیری از روش اسنادی به دست آمد عبارت از این است که شهر مطلوب شهری است که با تکیه بر مدل توسعه‌ ی پایدار محلی و با تأکید بر حکمرانی شهری دارای سرمایه‌ های اقتصادی، اجتماعی و محیطی قوی و به دنبال توسعه‌ ی درون‌ زاست. این در حالی است که تئوری شهر جهانی معطوف به الگوی توسعه‌ ی برون‌زا و فاقد مقیاس‌ه ای عینی است و به همین دلیل است که شهر جهانی، قطبی شدن و بحران‌ های زیست‌ محیطی را تشدید می‌کند.

کلیدواژه‌ها

شهر مطلوب؛ شهر جهانی؛ توسعه­ ی پایدار محلی؛ قطبی شدن