عنوان مقاله: برساخت‌های شخصی پسران از نزاع‌های بین ‌فردی‌ خود در بستر محلات شیراز (مشارکت‌کنندگان: مهرجویان کانون اصلاح و تربیت استان فارس)

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 4، دوره 4، شماره 13، اسفند 1393، صفحه 83-108   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

هدف از این مقاله، ارائه ‌ی یک چارچوب نظری و مدل پارادایمی از برساخت‌های شخصی پسران از نزاع‌هایِ بین‌فردی‌شان در بستر محله‌های زندگی‌ آنهاست. برای تحقق این هدف از روش‌شناسی کیفی و روش نظریه ‌ی زمینه‌ای استفاده شد. مشارکت‌کنندگان این تحقیق را با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و معیار، هجده پسر ۱۵ تا ۱۸ ساله‌ی شیرازی تشکیل دادند که در کانون اصلاح و تربیت استان فارس به علت ارتکاب نزاع‌های بین‌فردی حضور داشتند. برای دستیابی به چارچوب نظری و مدل پارادایمی از طریق ۳ مرحله‌ی کدگذاری، بیش از ۵۰ مفهوم، ۱۳ مقوله‌ ی فرعی، ۶ مقوله ‌ی اصلی و یک مقوله‌ ی هسته با عنوان «قمپزشدن برای سازگاری با شرایط زندگی در محلات» استخراج گردید. چارچوب نظری کشف شده حاصل از این پژوهش مطرح می‌کند که پسران در فضای اجتماعی نامساعد محلات خود، به طور مکرر در معرض نزاع‌های متنوع قرار می‌گیرند. با این مواجهه، علاوه بر حساسیت‌زدایی نسبت به پدیده‌ی نزاع و مشروعیت‌ بخشی به کاربرد آن، این قضیه در ذهن پسران خطور می‌کند که آنها نیز ممکن است قربانی نزاع شوند؛ بنابراین ترس از بزه ‌دیدگی و همچنین پیش‌بینی قربانی شدن، آنها را به فکر چاره‌ای اساسی می‌اندازد. بر این اساس پذیرش ارتکاب نزاع، مطلوب‌ترین و اجتناب‌ناپذیرترین راهبرد برای حل مسائل شخصی و خانوادگی، در دسترس پسرانِ محلات پایینِ شهری است. آنها با ارائه و نمایش یک نزاع شکوهمند و فتح آن، نه تنها مشکل حاضر خود را حل می‌نمایند، بلکه با کسب یک هویت قمپزی، از خطرات احتمالی آتی نیز پیشگیری می‌کنند. از نظر پسران، کسب هویت قمپزی در این محلات برای ادامه‌ ی حیات ضروری است که منجر به کاهش آسیب و در نهایت باعث بیمه شدن خود و دگران مهم آنها در برابر انواع قربانی‌شدن می‌شود.

کلیدواژه‌ها

نزاع؛ محلات شهری؛ شهر شیراز؛ پسران؛ نظریه­ ی زمینه‌ای