بررسی مهاجرت معکوس و تأثیر آن بر توسعه­ ی اقتصادی،اجتماعی و تغییرات فرهنگی و سیاسی در روستاهای شهرستان های تنکابن و رامسر واقع در استان مازندران ۱۳۸۵-۱۳۹۰

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 7، دوره 4، شماره 13، اسفند 1393، صفحه 167-194   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

شهرهای تنکابن و رامسر از شهرهای ساحلی شمال کشور هستند که مهاجرت معکوس در آنها جریان دارد. پژوهش حاضر به تأثیر مهاجرت معکوس بر توسعه‌ی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در روستاهای شهرستانهای تنکابن و رامسر می‌پردازد. روش تحقیق توصیفی، پیمایشی است و از روش اسنادی (کتابخانه‌ای) نیز استفاده شده است. نظریات غالب در تحقیـق عبارتنـد از: نظریه‌ی کارکردگرایی و نظریه‌ی چرخه‌ی حیات. دو شیوه‌ی نمونه‌گیری در این تحقیق با توجه به وجود ۲ نمونه‌ی آماری وجود دارد. نمونه‌گیری سهمیه‌ای با روش توزیع اتفاقی بین ۳۷۰ نفر از مهاجران به روستا توسط پرسشنامه‌ی شماره‌ی ۱ و یک روش نمونه‌گیری هدفمند با روش توزیع گلوله‌ی برفی با پرسشنامه شماره۲ بین همان ۳۷۰ نفر مهاجر به روستا و هم ۹۳ نفر از ساکنان روستایی که دارای مقام دولتی و محلی در روستا بوده‌اند انجام شد و در نهایت نتایج به دست آمده با هم مقایسه شده است.
برای آزمون متغیرهای پژوهش از آماره‌های متناسب در نرم‌افزار SPSS استفاده گردید. نتایج به دست آمده حاکی از وجود تأثیر مثبت و معنادار مهاجرت معکوس بر توسعه‌ی اقتصادی-اجتماعی و سیاسی و تأثیر منفی و معنادار مهاجرت معکوس بر توسعه‌ی فرهنگی است. مؤلفه‌ی کارکرد اقتصادی با بار عاملی ۷۴/۰ دارای بیشترین تأثیر، همچنین مؤلفه کارکرد اجتماعی با بار عاملی ۷۳/۰، مؤلفه‌ی کارکرد سیاسی با بار عاملی ۷۰/۰ و مؤلفه‌ی کارکرد منفی فرهنگی با بار عاملی ۶۵/۰، رتبه‌های بعدی میزان تأثیر در مؤلفه‌ی مهاجرت معکوس را دارند. در عین حال با مقایسه‌ی دیدگاه ساکنان روستـا و مهاجران و مقایسه‌ی پرسشنامه شماره‌ی ۱ و ۲ پاسخهای بسیار شبیه و یکسانی به دست آمد.

کلیدواژه‌ها

مهاجرت معکوس؛ توسعه ­ی اقتصادی؛ توسعه ­ی اجتماعی؛ توسعه­ ی فرهنگی؛ توسعه ­ی سیاسی