اکتینوباکترهای دریا: منبعی برای کشف داروهای جدید

فصلنامه علمی پژوهشی دنیای میکروب ها

مقاله 8، دوره 8، شماره 1 (پیاپی 22)، خرداد 1394، صفحه 76-92   

نوع مقاله: مروری

نویسندگان

محمد نظریان¹؛ ایرج نبی پور²؛ اکرم نجفی^{* 3}

¹دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه خلیج فارس بوشهر، گروه زیست شناسی سلولی و مولکولی

²استاد، مرکز تحقیقات زیست فن آوری دریایی خلیج فارس، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر

³دانشجوی دکتری، مرکز تحقیقات زیست فن آوری دریایی خلیج فارس، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر

چکیده

اکتینوباکترهای دریایی منبع ناتمامی از متابولیت های ثانویه جدید می باشند که از دیدگاه درمانی و صنعتی بسیار حائز اهمیت هستند. بیش از 22 هزار متابولیت ثانویه میکروبی شناخته شده است که 70 درصد آنها به وسیله اکتینوباکترها تولید می گردد. اکتینوباکترهای موجود در خاک از دهه ی 1950 مورد بررسی قرار گرفته اند و ترکیباتی از آن ها به دست آمده که دارای ویژگی های مهمی مانند اثرات ضد میکروبی، ضد توموری، ضد سرطانی و سرکوب کننده سیستم ایمنی می باشند. با این وجود به دلیل استخراج ترکیبات مشابه از اکتینوباکترهای موجود در خاک، در سال های اخیر مطالعه آنها با استقبال کمی مواجه شده است. ارزیابی نقش اکولوژیکی اکتینوباکترها در اکوسیستم دریا بسیار مورد کوتاهی قرار گرفته است. در حال حاضر اکتینوباکتریای جدا شده از محیط دریا به دلیل تولید متابولیت های ثانویه جدید که دارای تنوع ساختاری و فعالیت های زیستی منحصربه فرد می باشند و نیز افزایش نیاز به توسعه عوامل دارویی جدید و قوی، بسیار مورد توجه قرار گرفته اند. متابولیت های ثانویه جدیدی که از این گروه باکتریایی جداسازی شده است دامنه وسیعی از فعالیت های زیستی شامل ضد باکتریایی، ضد قارچی، ضد سرطان، ضد تومور، سیتوتوکسیک، ضد التهاب، ضد انگل، ضد مالاریا، ضد ویروس، آنتی اکسیدان، ضد رگ زایی و غیره را نشان می دهند. در این مقاله مروری پژوهش ها و زمینه های ارزشمند کاربردی بر روی اکتینو باکترهای دریایی در زمینه متابولیت های ثانویه فعال از نظر دارویی مورد ارزیابی قرار می گیرد. ترکیبات فعال زیستی حاصل از اکتینوباکترهای دریایی دارای ساختارهای شیمیایی متمایزی می باشند که می توانند مبنایی برای ساخت داروهای جدید به منظور مقابله با عوامل بیماری زای مقاوم باشند. با افزایش پیشرفت در علم و تکنولوژی در آینده تقاضای بسیار بیشتری برای ترکیبات فعال زیستی جدید حاصل از اکتینوباکتریای دریایی وجود خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

اکتینوباکترهای دریایی؛ متابولیت های ثانویه؛ ترکیبات فعال زیستی