تأثیر سرمایه ی فرهنگی و اجتماعی بر مشارکت شهروندان در تفکیک و جمع-آوری زباله های خانگی(نمونه مورد مطالعه شهروندان شهر ارومیه)

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 4، دوره 5، شماره 14، اردیبهشت 1394، صفحه 75-102   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

ازدیاد جمعیت و پیشرفت تکنولوژی و تغییر الگوی مصرف، تولید زباله ‌ی حاصل از  فعالیتهای بشر را افزایش داده است. تولید این مواد اثرات نامطلوبی بر محیط زیست دارد. مسلماً تفکیک زباله‌ ها می‌تواند از ضررهای زیست محیطی و بهداشتی آن بکاهد، به همین دلیل پژوهش حاضر ضمن سنجش میزان مشارکت خانوارهای شهر ارومیه در تفکیک و جمع‌ آوری زباله ‌های خانگی، به تأثیر سرمایه فرهنگی و اجتماعی بر آن پرداخته است. روش این پژوهش، پیمایشی و اطلاعات آن از طریق پرسشنامه محقق ‌ساخته گرداوری شده است. جامعه‌ ی آماری، شامل خانوارهای ساکن شهر ارومیه است که از بین آنها، 612 نفر به روش نمونه‌ گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ ای انتخاب شدند. پس از جمع ‌آوری پرسشنامه‌ ها، اطلاعات لازم توسط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌ ها نشان می‌دهد بین سرمایه‌ ی اجتماعی در مجموع و ابعاد آن (احساس تعلق اجتماعی، انسجام اجتماعی، اعتماد نهادی) با میزان مشارکت در تفکیک و جمع‌آوری زباله‌های خانگی در سطح اطمینان 99 % (r=0/401) و سرمایه‌ی فرهنگی در مجموع و ابعاد آن (بعد ذهنی و عینی) با میزان مشارکت در تفکیک و جمع ‌آوری زباله‌ های خانگی در سطح اطمینان 99% (r=0/334) رابطه معنادار وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان می‌دهد در مجموع، ابعاد احساس تعلق اجتماعی و اعتماد نهادی و انسجام اجتماعی سرمایه‌ ی اجتماعی و ابعاد ذهنی و عینی سرمایه‌ ی فرهنگی توان پیش‌ بینی میزان مشارکت در تفکیک و جمع‌آوری زباله ‌های خانگی را داشتند. این متغیرها 9/23 درصد از واریانس متغیر میزان مشارکت در تفکیک و جمع ‌آوری زباله‌ های خانگی را تبیین نمودند.

کلیدواژه‌ها

مشارکت؛ تفکیک و جمع­ آوری زباله­ های خانگی؛ سرمایه­ ی اجتماعی؛ سرمایه­ ی فرهنگی