سنگ‌نگاری، شیمی کانی و تعیین شرایط میلونیتی شدن گرانیت‌های شمال کلوت چاپدونی (استان یزد)

ژئوشیمی

مقاله 3، دوره 3، شماره 4، بهمن 1393، صفحه 268-275

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

زهراالسادات زکی پور؛ قدرت ترابی

چکیده

کلوت چاپدونی جزئی از کمپلکس دگرگونی حلقوی ائوسن چاپدونی در بخش غربی بلوک پشت بادام است. این کمپلکس شامل میگماتیت، گنیس، آمفیبولیت، مرمر، میکاشیست و گرانیتوییدهای متنوع است. در بخش‌های شمالی کلوت چاپدونی یک واحد گرانیتی با سن ائوسن وجود دارد که دیگر واحد‌های کمپلکس چاپدونی را قطع کرده و شواهد میلونیتی‌شدن به‌خوبی در آن دیده می‌شود. این گرانیت‌ها دارای کانی‌های اصلی پلاژیوکلاز، ارتوکلاز، کوارتز، گارنت، فیبرولیت سیلیمانیت، و کانی‌‌های فرعی مسکوویت، زیرکن، آپاتیت، بیوتیت و اسپینل هستند. به‌رغم میلونیتی‌شدن این سنگ‌ها و تشکیل فیبرولیت‌‌های سیلیمانیت، بافت‌های آذرین اولیه دانه‌ای و پویکیلیتیک قابل تشخیص هستند. تشکیل فیبرولیت‌‌‌‌های سیلیمانیت به خرج ارتوکلاز و پلاژیوکلاز در این سنگ‌ها صورت گرفته است. مطالعه شیمی کانی‌ها نشان می‌دهد که پلاژیوکلازها دارای ترکیب آلبیت و بسیار نزدیک به الیگوکلاز (An₉Ab₈₇Or₄) هستند. گارنت‌‌ها دارای ترکیب Alm₇₇Sps₁₃Prp₉ بوده، و ارتوکلازها Or₈₄Ab₁₆ هستند. شواهد صحرایی (همراهی این گرانیت‌ها با میگماتیت‌ها و دیگر سنگ‌های کمپلکس دگرگونی حلقوی چاپدونی)، سنگ‌نگاری (فراوانی ارتوکلاز، وجود گارنت و مسکوویت، تشکیل فیبرولیت‌‌های سیلیمانیت)، و شیمی گارنت‌‌ها (غنی‌بودن از اسپسارتین) نشان می‌دهد که ماگمای سازنده این گرانیت‌ها از ذوب واحدهای سنگی با ماهیت اولیه رسوبی (S-type) به‌وجود آمده و پس از تشکیل و صعود سایر واحد‌های سنگی را قطع کرده است. این گرانیت‌ها پس از تشکیل، در دمای 400 درجه سانتی‌گراد و در شرایط ساب‌سولیدوس دچار میلونیتی شده‌اند و فیبرولیت‌‌های سیلیمانیت در آنها تشکیل شده است. 

کلیدواژه‌ها

کمپلکس دگرگونی حلقوی چاپدونی؛ گرانیت نوعS؛ ائوسن؛ میلونیت؛ ایران مرکزی