کانی‌شناسی، ژئوشیمی و تعیین شرایط فیزیکوشیمیایی اسکارن واکنشی کان‌گوهر، توتک (بوانات- فارس)

ژئوشیمی

مقاله 5، دوره 3، شماره 4، بهمن 1393، صفحه 286-296

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

بتول تقی پور؛ مریم تقوایی فرد؛ محمدعلی مکی زاده

چکیده

اسکارن ‌واکنشی کان‌گوهر، در محدوده زون سنندج- سیرجان و در بخشی از کمپلکس توتک واقع شده است. بر اساس شواهد صحرایی و مطالعات پتروگرافی واحدهای تشکیل‌دهنده اندیس کان‌گوهر شامل: گرانیت- گنایس، شیست، سنگ‌کربناته و اسکارن می‌باشد و به سه زون، گارنتیت اسکارن، آمفیبول اسکارن و اپیدوت اسکارن رده‌بندی می‌شود. بررسی‌های زمین‌شیمیایی صورت گرفته بر روی توده نفوذی حاکی از آن است که این توده از نوع S، پرآلومینوس و کلسیمی- قلیایی، بوده که در موقعیت زمین‌ساختاری کمان‌آتشفشانی قرار دارد. با توجه به اینکه توده نفوذی توتک از نوع S تعیین شده است؛ بنابراین توده نفوذی این کانسار از نظر زمین‌شیمی نقش موثری در تشکیل اسکارن و کانه‌زایی ندارد. کانی‌های کمیاب شاخص اسکارن منگنزدار همچون دانموریت و مگنزوهورنبلند، همچنین گارنت (اوگراندیت- پیرالسپیت)، کلسیت، هماتیت، مگنتیت با استفاده از نتایج آنالیز XRD مشخص شد. الگوی عناصر کمیاب خاکی در گارنت‌های منطقه دو الگوی متفاوت را نشان می‌دهد، که بیانگر حضور هر دو نوع گارنت‌های اوگراندیتی و پیرالسپیتی در منطقه مورد مطالعه است. گارنت‌های اوگراندیت (گروسولار- آندرادیت) غنی‌شدگی در LREE و تهی‌شدگی در HREE را نشان می‌دهند. در حالی که در گارنت‌های پیرالسپیتی، LREE تهی‌شدگی؛ و HREE غنی‌شدگی دارند. براساس مطالعات زمین‌شیمیایی، اسکارن کان‌گوهر در دمای کمتر از C°500، فوگاسیته اکسیژن تقریبا معادل ^21-10 و 2/0> XCO2 بار تشکیل شده است.

کلیدواژه‌ها

عناصر کمیاب خاکی؛ گارنت؛ اسکارن واکنشی؛ کمپلکس توتک؛ کان‌گوهر