سنگ‌شناسی و ژئوشیمی سنگ های پرتوزا در بی‌هنجاری شماره 5 کانسار اورانیوم ساغند (ایران مرکزی)

ژئوشیمی

مقاله 2، دوره 4، شماره 2، شهریور 1394، صفحه 104-114

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مجتبی شیروانی؛ محمد یزدی؛ ایوب معمار کوچه‌باغ؛ مهرداد بهزادی؛ خالق خشنودی

چکیده

محدوده مورد پژوهش بخشی از بی‌‌هنجاری شماره 5 کانسار اورانیوم ساغند است که در شمال ‌شرق شهرستان یزد قرار دارد. واحد‌های سنگ‌شناختی این منطقه شامل گرانیت، کوارتز دیوریت، گابرو، دیاباز و سنگ‌های دگرسان شده (متاسوماتیت‌ها) هستند. از بین واحد‌های سنگی منطقه گرانیت‌ها کمترین تأثیرات دگرسانی و متاسوماتیسم را متحمل شده‌اند و سنگ‌های بازی از جمله گابرو و دیاباز بیشترین تأثیرات را از نظر عملکرد محلول‌های گرمابی و فرایند‌های دگرسانی متحمل شده‌اند. طی این فرایند‌ها، محلول‌های سدیمی در سنگ نفوذ کرده‌اند و باعث تشکیل آلبیت و سدیم ‌آمفیبول شده‌اند. براساس مطالعات ژئوشیمیایی انجام‌شده، سنگ‌های با پرتوزایی بالا در بی‌‌هنجاری 5 ساغند نسبت به عناصر  Ce, La, Th, Uو  Pbغنی‌شدگی یا بی‌‌هنجاری مثبت و نسبت به عناصر P و Sr بی‌‌هنجاری تهی‌شدگی نشان می‌دهند. همچنین در نمودارهای دومتغیره، همبستگی مثبت U با تمام عناصر خاکی کمیاب دیده می‌شود. در نمودار‌های مربوط به REE ها نیز بی‌‌هنجاری نسبت منفی Eu مشهود است، همچنین غنی‌شدگی نسبی LREE ها نسبت به HREE ها دیده می‌شود.

کلیدواژه‌ها

سنگ‌های پرتوزا؛ محلول‌های گرمابی؛ ساغند؛ غنی‌شدگی LREE؛ متاسوماتیسم