بررسی توزیع ژئوشیمیایی عناصر طلا‌، آرسنیک و آنتیموان در رسوبات آبراهه‌ای چهارگوش اهر با استفاده از داده‌های آماری، آذربایجان‌شرقی، شمال‌غرب ایران

ژئوشیمی

مقاله 6، دوره 4، شماره 2، شهریور 1394، صفحه 142-153

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

فاطمه جهانگیریار؛ مرتضی گل‌رسان؛ محسن مؤذن؛ وارطان سیمونز

چکیده

منطقه مورد مطالعه در شمال باختری ایران واقع است. با توجه به تقسیمات واحدهای ساختاری- رسوبی ایران، این ناحیه بخشی از زون البرز- آذربایجان است. از نظر زمین‌شناسی، قدیمی‌ترین واحدهای محدوده را سنگ‌های آتشفشانی و رسوبی کرتاسه بالایی و واحدهای آتشفشانی ائوسن تشکیل می‌دهند. این واحدها توسط توده‌های نفوذی الیگوسن قطع شده‌اند و دگرسانی‌های گرمابی و کانه‌زایی مس، طلا و عناصر همراه در منطقه رخ داده است. هدف از این مقاله، معرفی زون‌های بی‌هنجاری طلا، آرسنیک و آنتیموان با استفاده از روش مطالعه هاله‌های پراکندگی ثانویه (نمونه‌های ژئوشیمیایی رسوب آبراهه‌ای) در منطقه اهر است. از این رو، با در نظر گرفتن عواملی مانند چینه‌شناسی، سنگ‌شناسی، زمین‌ساخت و مرکز ثقل توپولوژیکی آبراهه‌ها، 620 نمونه از رسوبات آبراهه‌ای برداشت و پس از آماده‌سازی، عنصر طلا به روش Fire assay و عناصر آرسنیک و آنتیموان به روشICP-OES  تجزیه شیمیایی شدند. بر اساس یافته‌های این تحقیق، طلا دارای 4 زون بی‌هنجاری در شرق شهرستان اهر، بخش شمال‌شرقی برگه اهر با مقیاس 1:100000، در مجاورت روستاهای سوناجیل و اینجه و در نهایت در جنوب باختر برگه اهر است. همچنین زون‌های بی‌هنجار طلا، انطباق خوبی با زون‌های بی‌هنجار آرسنیک و آنتیموان نشان می‌دهند. با تلفیق داده‌های مربوط به سه عنصر طلا، آنتیموان و آرسنیک در محدوده مورد مطالعه، مشخص شد که این بی‌هنجاری‌ها در ارتباط با توده‌های نفوذی گرانیت قلیایی تا هورنبلند- بیوتیت گرانیت الیگوسن و زون‌های دگرسان حاصل از سیالات گرمابی مربوطه هستند.

کلیدواژه‌ها

ژئوشیمی رسوبات آبراهه‌ای؛ اهر؛ بی‌هنجاری؛ طلا؛ آرسنیک؛ ‌ آنتیموان