کیفیت زندگی کاری و تعهد سازمانی کارکنان در دانشگاه

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 8، دوره 9، شماره 34، مرداد 1394، صفحه 169-197   

نویسندگان

مهوش لطفی¹؛ رضا نوروززاده²؛ آناهیتا ابراهیمی³

¹کارشناس مسئول مرکز نظارت و ارزیابی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.

²استادیار پژوهشی مرکز نظارت و ارزیابی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.

³کارشناس بخش آموزش دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی و مقایسه کیفیت زندگی کاری و تعهد سازمانی کارکنان دانشگاه تربیت مدرس بود. این پژوهش از نوع علّی – مقایسه‌ای و به روش همبستگی انجام شده است. جامعه آماری شامل 170 نفر از کارکنان بخش آموزش و پژوهش دانشگاه بود که بر اساس جدول مورگان 118 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که بین کیفیت زندگی کاری و تعهد سازمانی کارکنان دانشگاه رابطه معناداری وجود دارد. هم‌چنین تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیر کیفیت زندگی کاری پیش‌بینی معناداری برای تعهد سازمانی کارکنان دانشگاه می‌نماید. بر این اساس دانشگاه با سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی از طریق بهبود کیفیت زندگی کاری کارکنان، می‌تواند تعهد سازمانی آنان را افزایش دهد.

کلیدواژه‌ها

کیفیت زندگی کاری؛ تعهد سازمانی؛ کارکنان؛ دانشگاه تربیت مدرس

مراجع

اداره کل پژوهش و توسعه منابع انسانی. 1381، «بررسی میزان تعهد سازمانی کارکنان و عوامل مؤثر بر آن در شرکت ملی صنایع پتروشیمی»[گزارش]، تهران: مؤلف.

اسماعیلی، کوروش. 1378، عوامل مؤثر بر تعهد سازمانی و راهکارهای بهبود آن، تدبیر.

اشرفی، بزرگ. 1374، «تبیین عوامل مؤثر بر تعهد سازمانی مدیران و کارکنان شرکت زغالسنگ البرز شرقی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، چاپ نشده، دانشگاه تربیت مدرس.

انوری رستمی، علی اصغر و خداداد حسینی، سید حمید. 1383، «بررسی و تحلیلی الگو و مدل ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی کشور»، مرکز مطالعات مدیریت و بهره‌وری ایران.

بصیر، شهلا. 1382، «احساس تعهد در سازمان‌های آموزشی»، پرتومهر، دو هفته نامه داخلی سازمان آموزش و پرورش استان اصفهان، سال دوم، 31.

پیرانی، عزت اله. 1377، «بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی کاری کارکنان آموزش و پرورش شهرستان آبدانان»، پژوهشکده تعلیم و تربیت سازمان آموزش و پرورش استان ایلام.

حافظی، مسعود. 1376، «بررسی رابطه بین جهت‌گیری‌های ارزشی و تعهد سازمانی مدیران دبیرستان‌های شیراز»، پایان نامه کارشناسی ارشد، چاپ نشده، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه تهران.

حمیدی، مهرزاد و خبیری، محمد و امیرتاش، علی محمد. 1384، «ارتباط بین تعهد سازمانی کارشناسان و اثربخشی سازمانی معاونت تربیت بدنی و تندرستی وزارت آموزش و پرورش»، چکیده مقالات پنجمین همایش بین المللی تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه شهید بهشتی.

حمیدی، مهرزاد و کشتی دار، محمد. 1381، «بررسی ساختار سازمانی و تعهد سازمانی در دانشکده‌های تربیت بدنی دانشگاه‌های کشور»، حرکت، 15.

خوشبختی، جعفر و احسانی، محمد و اسدی، حسن و کاظم نژاد، انوشیروان. 1383، «رابطه سبک‌های رهبری و کیفیت زندگی کاری کارکنان با میزان اثربخشی مدیران دانشکده‌ها و گروه‌های آموزشی تربیت بدنی دانشگاه‌های دولتی کشور»، حرکت، 24.

داودی، سیدمحمد. 1377، «بررسی تأثیر کیفیت زندگی کاری بر رضایت شغلی و حوادث شغلی در بین کارکنان عملیاتی شاغل در مجتمع فولاد مبارکه»، پایان نامه کارشناسی ارشد، چاپ نشده، دانشگاه آزاد تهران.

رضایی، مظاهر. 1379، «بررسی رابطه رضایت شغلی و تعهد سازمانی در بین کارکنان ستاد سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت»، پایان نامه کارشناسی ارشد، چاپ نشده، دانشکده علوم اداری و اقتصاد.

سلمانی، داود. 1384، «کیفیت زندگی کاری و بهبود رفتار سازمانی»، تهران: دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.

سید جوادین، سید رضا. 1384، مبانی و کاربردهای مدیریت منابع انسانی و امور کارکنان، تهران: نگاه دانش.

صباغیان راد، لیلا و تندنویس، فریدون و مظفری، سید امیر احمد و زارعی، علی. 1385، «ارتباط بین تعهد سازمانی و تحلیل رفتگی مدرسین تربیت بدنی عمومی»، پژوهش در علوم ورزشی، 10.

علامه، محسن. 1378، «توسعه الگوی کیفیت زندگی کاری والتون بر مبنای ارزش‌های اسلامی (با تأکید بر نهج البلاغه) و تعیین تأثیر آن بر کاهش تنیدگی روانی»، رساله دکتری، چاپ نشده، دانشگاه تربیت مدرس.

کوزه چیان، هاشم و زارعی، جواد و طالب پور، مهدی. 1382، «بررسی ارتباط بین تعهد سازمانی و رضایت شغلی مدیران و معلمان مرد تربیت بدنی آموزشگاه‌های استان خراسان»، فصلنامه المپیک، سال یازدهم، شماره 23.

گودرزی، محمد. 1385، «بهره‌وری و کیفیت زندگی کاری»، مجله هفتگی آتیه، شماره 567، سه شنبه 16 خرداد.

محب علی، داود. 1373، «زندگی کاری بهتر، عاملی در افزایش بهره‌وری»، فصلنامه مطالعات مدیریت، دانشگاه علامه طباطبائی، شماره 14 و 13.

مقیمی، سید محمد. 1386، سازمان و مدیریت رویکردی پژوهشی، تهران: ترمه.

مهداد، علی. 1381، روان‌شناسی صنعتی و سازمانی، تهران: جنگل.

میرسپاسی، ناصر. 1384، مدیریت استراتژیک منابع انسانی و روابط کار(تمرین و مقالات)، تهران: میر.

ناظم، فتاح. 1384، «رابطه کیفیت زندگی کاری با کارایی و اثربخشی عملکرد»]گزارش[، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.

نیرویی، مریم. 1381، «بررسی نظام ارزشی و کیفیت زندگی کاری با ریسک‌پذیری و تعهد سازمانی در مدیران شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب»، پایان نامه کارشناسی ارشد، چاپ نشده، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.

همایی، رضا. 1381، «بررسی میزان تعلق و تعهد سازمانی معلمان استان اصفهان»[گزارش]، سازمان آموزش و پرورش اصفهان.

یاوری، یوسف. 1386، «مقایسه کیفیت زندگی کاری و تعهد سازمانی اعضای هیأت علمی دانشکده‌ها وگروه‌های آموزشی مستقل تربیت بدنی دانشگاه‌های دولتی»، رساله دکتری، چاپ نشده، دانشگاه تربیت معلم تهران(خوارزمی).

Barringer , Melissa W. , Sturman , Michael C.(1998) . The effects of variable work arrangements on the organizational commitment of contingent workers . Center of advanced human resourse studies working paper series, Cornell University .

Celap, Cevat (2001).Teachers organizational commitment in educational organizations. Trakya University , Edirne , Turkey.

Censidine , Gillian , Callus , Ron (2001).The quality of work life of Australian employees – the development of an index . University of  Sydney.

Hawkins , Wilbert D.(2002) . Predictors of affective organizational commitment among high school principals .Unpublished PHD dissertation in Virginia Polytechnic University .

Johanson , Stephen k.(1999) . A Longitudinal study of quality of work life and business performance . South Dakota Business Review.

Moen , P . (2000) . Effective work life strategies : working couples, work conditions , gender and life quality . Social Problems ,47 (3) .

Morin , Estelle M.,Morin , Wilfrid  (2003) . Quality of work life and firm performance: The case of TEKNIKA . HEC Montreal, Department of management , Canada.

Narangrit,Saipin,Thongsri,Supit (2001). Quality of work life and organizational commitment case study:Thaitoyo Denso Co Ltd. King Mongkut s institute of technology- North Bagkok.

Pruijt , Hans  (2003) . Performance and quality of work life . Journal of Organizational Change management, 13(4).

Requena , Felix  (2003) . Social capital , satisfaction and quality  of life in the work place . Social Indicators Research , 61, Kluwer Academic .

Rossmiller, Richard A.(1992). The secondary school principal and teachers' quality of work life . Educational Management and Administration Jornal , 20 (3).

Swinyard, William R, Rhoads, Gary K ., Geurts, Michael, Price, William D. (2000). The quality of work life in retailing. Farigham Vamg University.