تحلیل و ارتباط سنجی سرمایه‏ی اجتماعی و کیفیت زندگی ذهنی در محلات جدید (نمونه‏ی موردی: محله‏ی جاهد شهر مشهد)

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 6، دوره 5، شماره 15، شهریور 1394، صفحه 155-182   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

تمرکز توسعه در شهرها و توجه به مفاهیم کالبدی و هندسی صرف و غفلت از اهداف اجتماعی در توسعه‏ی شهرها، شهرها را با چرخه‏ی نامطلوبی از عدم تعادلات اجتماعی- اقتصادی و زیست محیطی روبه رو ساخته و چالش‌های بی‌سابقه‏ای مانند: فقر، تعارضات فرهنگی، نزول کیفیات زندگی، از هم‌گسیختگی‌های اجتماعی، تضعیف نهادهای محله‌ای و... فراروی آنها نهاده است. آنچه در این بین مورد اتفاق است، نگرش‌های صرفاً کالبدی شهرسازان و برنامه‌ریزان در حل مشکلات نهادی شهرهاست، در نتیجه ضروری است که به منظور حل این مشکلات ، به جنبه‌های اجتماعی زندگی انسان و تأثیرات این بعد از زندگی بر بهبود کیفیت زندگی در بعد ذهنی آن توجه شود. در راستای تدوین شاخص‏ها و معیارها تلفیقی از نظریات حاکم مورد استفاده قرار گرفته است. مقاله‏ی حاضر با هدف بررسی تأثیرات سرمایه‏ی اجتماعی بر کیفیت زندگی ذهنی در محلات جدید شهری به دنبال ارتقای کیفیات زندگی در این دست از محلات از طریق افزایش سرمایه‏های اجتماعی است. محله‏ی مورد مطالعه، محله‏ی جاهد شهر واقع در منطقه 12 شهر مشهد است و روش مورد استفاده از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی همبستگی است.گردآوری داده‏ها به روش کتابخانه‏ای و میدانی صورت گرفته و با استفاده از فرمول کوکران، 372 نفر به عنوان حجم نمونه‏ی انتخاب شده است. روش توزیع پرسشنامه تصادفی ساده است و در تحلیل اطلاعات از نرم افزارهایSPSS و AMOS استفاده شده است. نتایج: بین سرمایه‏ی اجتماعی و کیفیت زندگی ذهنی رابطه‏ی معناداری وجود دارد (متغیر سرمایه‏ی اجتماعی بر کیفیت زندگی ذهنی تا 28 درصد تأثیرگذار است) همچنین میزان سرمایه‏ی اجتماعی(2.66) و کیفیت ذهنی زندگی(2.87) در محله‏ی جاهدشهر از نظر ساکنان درحد متوسط رو به ضعیف ارزیابی شده است. 

کلیدواژه‌ها

آگاهی؛ اعتماد؛ مشارکت؛ مدیریت‌محله؛ مدیریت همسایگی