مطالعه آلودگی باکتری‌های کلی فرم یخ های تولیدی کارخانجات شهرستان ارومیه

میکروب شناسی مواد غذائی- Journal of Food Microbiology

مقاله 7، دوره 2، شماره 2، مرداد 1394، صفحه 45-54   

نوع مقاله: اصیل پژوهشی

نویسندگان

ناهید نویدجوی¹؛ آناهیتا دهقانی²؛ فرشاد بهرامی اصل³؛ جعفر قاسمی⁴؛ سیما کریم زداه صادق^{* 5}

¹گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران

²مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران.

³گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران.

⁴گروه بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران.

⁵گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران.

چکیده

اهمیت انتقال عوامل بیماری‌زا ازطریق مصرف یخ کمتر از اهمیت انتقال آن ازطریق آب نمی‌باشد. آلودگی یخ در اثر استفاده ازآب آلوده، حمل ونقل، توزیع غیر‌بهداشتی ونحوه نامناسب نگهداری آن ایجاد می‌شود .در این مطالعه توصیفی- مقطعی جهت بررسی وضعیت بهداشتی یخ‌های کارخانه‌های ارومیه و آلودگی باکتریایی آن‌ها، در مجموع 36 نمونه از چهار کارخانه یخ‌سازی در سه نقطه‌ی آب ورودی، فرایند تولید و یخ خروجی به صورت تصادفی در فصل تابستان برداشت گردید. نمونه‌ها از نظر باکتری‌های کلی‌فرم‌کل و مدفوعی بررسی شدند. وضعیت بهداشتی کارخانجات و نحوه کلر‌زنی منابع آب از طریق چک ‌لیست ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که 50 درصد نمونه‌های آب خام ورودی به کارخانجات یخ‌سازی و فرایند تولید یخ حاوی کلیفرم‌کل بیش از حد استاندارد و 67/16 درصد از آنها آلوده به کلیفرم مدفوعی بودندو در یخ خروجی این آلودگی به ترتیب33/58 و 33/8 درصد بود. بررسی وضعیت بهداشتی کارخانجات نشان دادکه 75 درصد کارخانجات از نظر وضعیت ساختمانی و بهداشت فردی،2/56 و 25 درصد به ترتیب از لحاظ ابزارکار و کلرزنی در شرایط مطلوب قرار داشته اما نحوه‌ی نگهداری و انبار تمامی کارخانجات از نظر بهداشتی نا‌مطلوب بودند. نتایج نشان دادند که عدم کلر‌زنی آب ورودی به کار‌خانجات یخ‌سازی عامل اصلی آلودگی باکتریایی یخ‌های تولیدی بوده است. از این رو شرایط بهداشتی یخ شامل بررسی میکروبیولوژیک و نظارت بر چگونگی تولید، توزیع وحمل ونقل آن می‌بایست توجه دست‌اندرکاران امور بهداشتی را به خود معطوف سازد.

کلیدواژه‌ها

آلودگی کلی فرم؛ کلیفرم‌های مدفوعی؛ کارخانجات یخ؛ شهرستان ارومیه