بررسی میزان و عوامل فرهنگی- اجتماعی مرتبط با نشاط اجتماعی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه یزد)

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 3، دوره 5، شماره 16، آذر 1394، صفحه 59-86   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

شهر علاوه بر ویژگی‏های کالبدی توسعه، لازم است در زمینه‏های روانی و اجتماعی نیز به نیازهای شهروندان توجه کند، یک شهر توسعه‏یافته شهری است فعال، سرزنده، شاد و بانشاط. در عین حال دانشگاه یک نهاد مدرن است که جایگاه آن در شهر است و دانشجویان به عنوان یک قشر مؤثر، جوان، سرزنده و بانشاط می‏توانند موتور تحرک نشاط در شهر باشند.  شهر یزد از نظر میزان نشاط اجتماعی دارای وضعیت مطلوبی نیست و بر اساس برخی پژوهش‏ها و مشاهدات تجربی استان یزد دارای کمترین میزان نشاط اجتماعی است. با توجه به آنکه دانشگاه یزد در شهر یزد واقع است؛ پژوهش حاضر با هدف شناخت میزان و عوامل فرهنگی- اجتماعی مرتبط با  نشاط اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه یزد به روش پیمایش و با ابزار پرسش‏نامه انجام شده که تعداد 277 نفر از دانشجویان دانشگاه یزد که با روش نمونه‏گیری طبقه‏ای متناسب، از هفت دانشکده انتخاب شدند نمونه‏ی تحقیق را تشکیل می‏دهند. نتایج نشان داد که: میانگین نمره‏ی نشاط اجتماعی دانشجویان مورد بررسی 71/13± 46/42 بود که با میانگین شادکامی کشورهای در حال توسعه تفاوت معناداری نداشت. بین میزان نشاط دانشجویان با متغیرهای زمینه‏ای  سن، جنس، وضعیت تأهل، محل سکونت و مقطع تحصیلی رابطه‏ی معناداری مشاهده نگردید در حالی‏که نتایج آزمون تحلیل واریانس یکطرفه نشان داد، بین رشته‏ی تحصیلی و میزان نشاط اجتماعی رابطه‏ی معناداری وجود دارد. همچنین ضرایب همبستگی پیرسون بین متغیرهای اساسی تحقیق نشان داد که بین میزان نشاط اجتماعی و تمامی این متغیرهای مستقل (دینداری، بهره‏مندی از وسایل ارتباط جمعی، امید به آینده و عزت نفس) رابطه‏ی مستقیم و معناداری وجود دارد. نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد که در مجموع، به ترتیب سه متغیر عزت نفس، امید به آینده و دینداری توانسته‏اند 8/44 درصد از تغییرات متغیر نشاط اجتماعی را تبیین کنند. قابل ذکر است، در این مقاله واژه‏های نشاط، شادی، شادکامی و شادمانی مترادف یکدیگر به کار رفته‏اند. کلید واژه‌ها: نشاط اجتماعی، امید به آینده، عزت نفس، دینداری، دانشجو، یزد

کلیدواژه‌ها

نشاط اجتماعی؛ امید به آینده؛ عزت نفس؛ دینداری؛ دانشجو؛ یزد

مراجع

-         آرگایل، مایکل. (1383). روان شناسی شادی. ترجمه‏ی فاطمه بهرامی و دیگران، اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی.

-     جلیلیان، فرزاد و امدادی، شهره و کریمی، مهرداد و براتی، مجید و غریب نواز، حسن. (1390). افسردگی در بین دانشجویان؛ بررسی نقش خودکارآمدی عمومی و حمایت اجتماعی درک شده. مجله‏ی علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی همدان، دوره‏ی هجدهم، شماره‏ی 4، صص 66-60.

-     چلبی، مسعود و موسوی، سید محسن. (1388). بررسی جامعه‏شناختی عوامل مؤثر بر شادمانی در سطوح خرد و کلان. "مجله‏ی جامعه‏شناسی ایران"، دوره‏ی نهم، شماره‏ی 1و2 ، صص34-57 .

-     ربانی، رسول و دیگران.(1387). فرهنگ و شادی: رویکرد نظری و تجربی در زندگی روزمره‏ی سرپرستان خانوار در شهر اصفهان، فصلنامه‏ی انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات.

-         سراج زاده، حسین.(1377). نگرش‏ها و رفتارهای دینی نوجوانان تهران و دلالتهای آن بر نظریه‏های سکولار شدن، نمایه‏ی پژوهش، شماره7و8 .

-     ظهور، علیرضا و فکری، علیرضا. (1382). وضعیت شادابی دانشجویان دانشکده‏ی مدیریت و اطلاع‏رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران. ارمغان دانش، سال هشتم، شماره 30 .

-     علیپور، احمد علی و نور بالا، احمد علی.(1378). بررسی مقدماتی پایایی و روایی پرسشنامه‏ی شادکامی آکسفورد در دانشجویان دانشگاه‏های تهران، ماهنامه‏ی اندیشه و رفتار، شماره‏های 1و 2.

-     فلاح، محمد حسین و نیک فرجام، محمدرضا. (1388). جایگاه اعتکاف در آموزه‏های دینی و تأثیر آن بر افزایش شادکامی (مطالعه‏ی موردی: دانشجویان دختر دانشگاه‏های یزد)، فصلنامه‏ی علمی- پژوهشی علوم اسلامی، سال چهارم، شماره 16.

-     قاسمی، وحید. (1380). گونه‏شناسی و تبیین فرهنگ سیاسی دانشجویان شاغل به تحصیل در ایران سال تحصیلی 80-1379، پایان‏نامه دکتری جامعه‏شناسی، دانشگاه اصفهان.

-     کشاورز، امیر و مولوی، حسین و کلانتری، مهرداد. (1387). رابطه‏ی بین سرزندگی و ویژگی‏های جمعیت‏شناختی با شادکامی در مردم شهر اصفهان. مطالعات روان شناختی دانشگاه الزهرا، دوره‏ی 4، شماره‏ی 4 .

-     کلدی، علیرضا و فلاح مین باشی، فاطمه. (1388) بررسی کارکردهای اجتماعی و فرهنگی دانشگاه‏ها از نظر دانشجویان (مطالعه‏ی موردی: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات. پژوهش‏نامه‏ی علوم اجتماعی، سال سوم، شماره‏ی اول، صص89-71.

-     کیا، علی اصغر وامیری،رقیه. (1391) بررسی میزان نشاط اجتماعی و عوامل مرتبط با آن در بین شهروندان 15-64 سال شهر اهواز، فصلنامه‏ی برنامه‏ریزی رفاه و توسعه‏ی اجتماعی، شماره‏ی 15.

-         گنجی، محمد. (1383). تبیین وضعیت دینداری دانشجویان دانشگاه اصفهان، پایان‏نامه‏ی کارشناسی ارشد جامعه‏شناسی دانشگاه اصفهان.

-         گیدنز، آنتونی. (1373). جامعه‏شناسی، ترجمه‏ی حمید صبوری کاشانی، تهران: نشر نی.

-         معیدفر. (1387). بررسی انتقادی ساختار و جایگاه اجتماعی دانشگاه در ایران، گزارش یک نشست، سایت انجمن جامعه‏شناسی ایران.

-     میرشاه جعفری، ابراهیم و عابدی، محمدرضا و دریکوندی، هدایت اله. (1381). شادمانی و عوامل مؤثر بر آن. تازه‏های علوم شناختی، سال چهارم، شماره‏ی 3 .

-     وحیدا، فریدون و ودادهیر، ابوعلی و فرنام، محمد. (1393). نشاط عمومی در زندگی اجتماعی – فرهنگی شهر: مطالعه‏ای با رویکرد تئوری کیفیت اجتماعی در شهر اردبیل. مطالعات جامعه‏شناختی شهری، سال چهارم، شماره‏ی یازدهم، صص 34-1.

-     ویسی، اکبر وقیسوندی، آرمان. (1390). تحلیل و بررسی نقش کاربری و طراحی شهری در نشاط اجتماعی. اولین کنفرانس بین المللی دوچرخه شهری، تهران، ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور.

-          Argyle, M, (2001). The psychology of happiness. London, Rutledge.

-          Argyle, M & Lu, L (1990). The happiness of extraverts, Personality and Individual Differences, 11, 1011-1017.

-          Brunei, L., Stanca, L., (2006). Income aspirations, television and happiness: evidence from the World Values Survey. Kyklos 59, 209-225.

-          Brunei, L., Stanca, L., (2008). Watching alone: relational goods, television and happiness. Journal of Economic Behavior & Organization 65, 506-528.

-          Byrd, k. R, Lear, D & Schwenka, S, (2000). Mysticm as a predictor of subjective well-being, International Journal for the Psychology of Religion, 10(4) 259-269.

-          Campbell, A. (1981). The Sense of well-being in America. New York: MC Grew-Hill.

-          Cheng, H & Furnham, A, (2003). Personality, self-esteem, and demographic predictions of happiness and depression, Personality and Individual Differences, 34, 921-942.

-          Cynthia A. Long. (2009). Exploration of hope levels among homeless late adolescents. B.A. California State University, Sacramento.

-          Diener, E & et al, (1984). Subjective well-being, Psychological Bulletin, 95, 542-575.

-          Francis, L. (2003), The Relationship between Religion and Happiness among German Students, Pastoral Psychology, vol. 51, no.4.

-          Frey, B.S., Benesch, C., Stutzer, A., (2007). Dose watching TV make us happy? Journal of Economic Psychology 28, 283-313.

-          Fujita, F, Diener, E, & Sandvik, E (1991). Gender differences in negative affect and well-being: The case for emotional intensity, Journal of personality and social psychology, 61, 427-434.

-          Galatzer, Wolfgang. (2000)," happiness: classic theory in the light of currentresearch", Journal of happiness studies, 1: 501-511.

-          Greely, A.M. (1974). Sociology of paranormal. In p.

-          Halman, L. Heunk .F. & Demoor, R. (1987). A study in to the values of the ducth in a european context. Tilburg: Tilburg University Press.

-          Hay, D. (1982). Exploring inner space. Harmondsworth: Penguin.

-          Hills, P & Argyle. M ,(2001). Happiness, introversion-extraversion and introverts, Personality and Individual Differences, 30.595-608.

-          Inglehart, R, (1990). Culture shift in advanced industrial society, Princeton, NJ: Princeton University.

-          Kaldor, P. (1994). Winds of change. Home bush West, NSW: Anza.

-          Lupri, E., Freideres, J. (1999). Happiness: What studies on twins show us about nature and happiness set point? New York. NY: Golden Books.

-          Miller, J., & Powers, M.  (1988) Development of an Instrument to Measure Hope. Nursing Research, 37(1), 6 – 10.

-          Mitesh, K. & Tobias, R. (2011). Anote on the relationship between television viewing and individual happiness. Journal of Socio-Economics 40, 53-58.

-          Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image.  Princeton, NJ: Princeton University Press.

-          Snyder, C.R. (2000). Handbook of Hope. Theory, Measures and Applications. New York: Academic Press.

-          Snyder, C.R. (1999). Coping: The Psychology of What Works.  New York, NY: Oxnard University Press.

-          Taylor, R, J. & Chatters, L.C.(1988). Church members as a source of informal social support. Review of Religious Research, 30, 193-202.

-          Veenhoven, R, (1996). Happy life-expectancy. A new comprehensive measure of quality – of- life in nation, Social Indicators Research, 69, 1-57.

-          Veenhoven, R. (1988). The utility of happiness. Social Indicators Research, 20, 254-333.

-          Wart, P.J. (2001). What determines happiness? http:// Vanderbilt owes Asp? ID=290.

-          Wilson, W. (1967). Correlates of avowed happiness. Psychological Bulletin, 67, 294-306