خودشیفتگی و خودستایی در اشعار خاقانی و بشار بن بُرد

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 5، دوره 9، شماره 35، آذر 1394، صفحه 81-103   

نویسندگان

سید مهدی مسبوق¹؛ حمید آقاجانی²؛ کبری الوار³؛ علی عزیزی⁴

¹دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی سینا.

²دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا.

³کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی سینا.

⁴کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا.

چکیده

از جمله مفاهیم بازتاب‌یافته در ادبیات ـ به‌خصوص شعرـ پدیده «نارسیسیزم» یا همان خودشیفتگی است که علی‌رغم انعکاس این زاده احساسات مشترک انسانی در آثار و اشعار اکثر قریب به اتفاق شاعران، شاهد بازتاب چنین پدیده روان‌شناسانه‌ای به صورتی گسترده‌تر و قابل تأمل‌تر در اشعار برخی از شعرا از جمله خاقانی و بشار بن برد هستیم که خودستایی را به گونه‌ای گسترده، هنرمندانه و هدفمند در اشعار خویش جای داده‌اند و شخصیت حقیقی و هنری خود را ستوده‌اند. در این پژوهش چیستی و چرایی خودستایی در اشعار این دو شاعر نامی ادب عربی و فارسی و وجوه اشتراک و افتراق مشرب فکری آنان بررسی و تحلیل شده، و از این رهگذر، ارزش‌های حاکم بر فرهنگ ایرانی و عربی که در ظهور و بروز این گونه اشعار مؤثر بوده مورد توجه قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

خودشیفتگی؛ خودستایی؛ شعر؛ خاقانی؛ بشار