معشوق متعالی در شعر شاملو و نزار قبانی

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 2، دوره 9، شماره 36، اسفند 1394، صفحه 27-50   

نویسندگان

بهروز رومیانی¹؛ معصومه بخشی‌زاده²؛ حمیده غلامی³

¹استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زاهدان.

²دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد.

³دانش‌آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شیراز.

چکیده

بلقیس معشوق نزار قبانی به مانند آیدا معشوق شاملو، معشوقی متعالی است که به خاطر برتری‌های فکری و اخلاقی مورد توجه قبانی قرار گرفته است. به نظر می‌رسد که در طی بروز تحولات جدید در شعر و توجه به مضامین نوین، تغییری در نگرش شعرا به معشوق به وجود آمده است که بارزترین حالت آن را می‌توان در ترسیم سیمای معشوق در شعر شاملو و قبانی ملاحظه کرد؛ از این رو است که شاهد توجه به معشوق متعالی در شعر این دو شاعر نامدار به جای معشوق سنتی شعر می‌باشیم.

کلیدواژه‌ها

شاملو؛ قبانی؛ معشوق؛ متعالی؛ شعر؛ رئالیسم؛ فمنیسم

مراجع

پاشایی، ع. 1378ش، نام همه شعرهای تو، تهران: ثالث.

پورنامداریان، تقی. 1374ش، سفر در مه، تهران: زمستان.

دودپوتا، عمر محمد. 1382ش، تأثیر شعر عربی بر تکامل شعر فارسی، ترجمه سیروس شمیسا، تهران: صدای معاصر.

شاملو، احمد.1380ش، مجموعه آثار، تهران: نگاه.

شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1380ش، شعر معاصر عرب، تهران: سخن.

شمیسا، سیروس. 1370ش، سیر غزل در شعر فارسی، چاپ سوم، انتشارات فردوس.

صبور، داریوش. 1370ش، آفاق غزل فارسی، تهران: گفتار.

عطار، محمد بن ابراهیم. 1381ش، دیوان، قم: پژواک ادب و اندیشه.

فرخزاد، پوران. 1383ش، مسیح مادر، تهران: ایران جام.

فرخی سیستانی، علی بن جولوغ. 1380ش، دیوان، تهران: زوار.

فردوسی، ابوالقاسم. 1387ش، شاهنامه، به کوشش سعید حمیدیان، تهران: قطره.

قاسمی حاجی آبادی، لیلا. 1390ش، بررسی قول و غزل در دیوان سعدی و متنبی، عطاء الله افتخاری، یاسوج: دانشگاه آزاد اسلامی.

قبانی، نزار. 1384ش، داستان من و شعر، ترجمه دکتر غلامحسین یوسفی و دکتر یوسف حسین بکار، تهران: توس.

قبانی، نزار. 1386ش، چه کسی معلم تاریخ را کشت، ترجمه مهدی سرحدی، تهران: کلیدر.

قبانی، نزار. 1386ش، عشق پشت چراغ قرمز نمی‌ماند، ترجمه مهدی سرحدی، تهران: کلیدر.

قبانی، نزار. 1388ش، صد نامه عاشقانه، ترجمه رضا عامری، تهران: چشمه.

قبانی، نزار. 1390ش، بلقیس و عاشقانه‌های دیگر، ترجمه موسی بیدج، تهران: ثالث.

مجابی،جواد. 1377ش، شناختنامه احمد شاملو، تهران: قطره.

مولوی، جلال الدین محمد. 1387ش، کلیات دیوان شمس، تصحیح فروزانفر، تهران: نگاه.

مؤتمن، زین العابدین. 1382ش، تحول شعر فارسی، تهران: حافظ.

یاحقی، محمدجعفر. 1380ش، جویبار لحظه‌ها، تهران: جامی.

 

مقالات

اسدی، ایران. 1391ش،«صفاتظاهریواخلاقیعروسعنترهوشاملو»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی جیرفت، دوره 6، شماره 21، صص88-62.

ممتحن، مهدی و مهین حاجی‌زاده. 1393ش، «بررسی سیر تحول شعر نو در زبان فارسی و عربی»، مجله مطالعات ادبیات تطبیقی، سال پنجم، شماره 16، صص153-180.

همایی، جلال الدین. 1360ش، «غزل و تحول اصطلاحی آن در قدیم و جدید»، مجله یغما، سال سیزدهم، شماره دوم.