جلوه‌های ظلم‌ستیزی در طنز برخی نویسندگان معاصر

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 4، دوره 9، شماره 36، اسفند 1394، صفحه 61-80   

نویسنده

نیره محمدی

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد جیرفت(مربی).

چکیده

در آغاز سده چهارده شمسی(1300به بعد) و پیامدهای انقلاب مشروطه و روند "مدرن کردن یا ساختن" ایران بخشی از بالقوه‌های شکستن تابوهای سنتی در شکل گوناگون‌اش بالفعل شد. در همان زمان‌ها بود که نویسندگان(به طور خاص داستان‌نویسان) به روایت نوشتاری در شکل مدرن غربی آن یعنی داستان یا قصه اقدام کردند. اگر به ریشه‌های فرهنگ ایران توجه شود بن‌مایه‌های اصلی آن را شادی و نشاط شکل می‌دهد. بر این اساس در ادبیات متعهد و معناگرای معاصر طنز اخلاقی تبیین‌کننده فضیلت عدالت اجتماعی و فریاد اعتراضی است بر هرگونه زشتی و پلیدی، که در همه حوزه‌ها جلوه‌گری می‌کند.  

کلیدواژه‌ها

ظلم‌ستیزی؛ جامعه؛ وطن؛ ادبیات متعهد؛ داستان

مراجع

آل احمد، جلال. 1383، دید و بازدید، قم: نشر خرم.

پرویزی، رسول. 1387، قصه‌های رسول، تهران: انتشارات آیینه جنوب.

توللی، فریدون. 1348، التفاصیل، شیراز: انتشارات کانون تربیت شیراز.

جمالزاده، سیّد محمدعلی. 1379، قلتشن دیوان، به کوشش علی دهباشی، تهران: انتشارات سخن.

جوادی، حسن. 1384، تاریخ طنز در ادبیات فارسی، تهران: انتشارات کاروان.

چوبک، صادق. 1334، خیمه شب بازی(اسائه ادب)، انتشارات کتابخانه گوتنبرک.

چوبک، صادق. 2535، چراغ آخر، تهران: انتشارات جاویدان.

حسن لی، کاووس. 1383، گونه‌های نوآوری در شعر معاصر ایران، تهران: نشر ثالث.

دهخدا، علی اکبر. 1379، چرند و پرند، تهران: نشر عطار.

رادفر، ابوالقاسم. 1373، دگرگونی‌ها و ویژگی‌های ادبیات انقلاب اسلامی در یک نگاه، مجموعه مقالات سمینار بررسی ادبیات انقلاب اسلامی، تهران :سمت.

مراغه‌ای، زین العابدین. 1362، سیاحتنامه ابراهیم بیک، مقدمه محمد امین، تهران: نشر سپیده.

مؤمنی، باقر. 1350، ایران در آستانه انقلاب مشروطیت و ادبیات مشروطه، تهران: نشرسپیده- شباهنگ.

نبوی، سیّد ابراهیم. 1379، کاوشی در طنز، تهران: نشر معراج.

 

مقالات

بصیری، محمدصادق؛ صرفی، محمدرضا؛ تقوی، علی. 1393، «نقد و تحلیل رئالیسم در ادبیات داستانی ایران»، پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، سال سوم، شماره اول، بهار و تابستان، صص 143-162.

پشتدار، علی محمد؛ گروسی، کیومرث. 1392، «رابطه کارکردهای زبانی با تیپ‌های شخصیتی سید محمدعلی جمالزاده»، فصلنامه علمی تخصصی ادبیات پارسی معاصر، سال سوم، شماره اول، بهار و تابستان، صص 55- 76.

حسینی، عبدالله؛ سلیمی نژاد، انصار؛ اسماعیلی، عثمان. 1392، «بیداری اسلامی مردمی در اشعار فرخی و شابی»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی دانشگاه آزاد جیرفت، سال هفتم، ش 26، تابستان، صص 25-45.

حیاتی آشتیانی، کریم؛ طالبی، سونیا. 1391، «بررسی تطبیقی دیدگاه بالزاک و جمالزاده در دو اثر اوژنی گرانده و دارالمجانین»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی دانشگاه آزاد جیرفت، سال ششم، ش24، زمستان، صص 63- 89.