بررسی اثر ضد باکتریایی عصاره‌های اتانلی و متانلی زعفران (Crocus sativus L.) علیه برخی باکتری های بیماریزای غذا زاد

میکروب شناسی مواد غذائی- Journal of Food Microbiology

مقاله 3، دوره 2، شماره 4، اسفند 1394، صفحه 15-27   

نوع مقاله: اصیل پژوهشی

نویسندگان

حسین معتمدی^{* 1}؛ سید منصور سیدنژاد²؛ اسماعیل داراب پور³

¹هیات علمی/ دانشگاه شهید چمران

²هیات علمی

³دانشجو

چکیده

کنترل باکتری‌هایی که از طریق غذا موجب بیماری می‌شوند یک بحث مهم است و به دلیل عوارض نگهدارنده‌های شیمیایی تمایل به استفاده از نگهدارنده‌های طبیعی از جمله ادویه‌جات برای این منظور بیشتر شده است. زعفران از جمله با ارزش‌ترین ادویه‌جاتی است که به عنوان طعم دهنده و رنگ دهنده در غذا استفاده می‌شود. هدف از این مطالعه بررسی اثرات ضدمیکروبی عصاره‌های هیدروالکلی زعفران بر تعدادی از باکتری‌های پاتوژن بخصوص عوامل مسمومیت و عفونت غذایی است. برای این منظور یک گرم از کلاله های خشک شده و پودر شده زعفران با ده میلی‌لیتر محلول آب- الکل (اتانول یا متانول) به نسبت حجم/حجم 8:2 مخلوط و به خوبی مخلوط شد. پس از گرمخانه‌گذاری در دمای اتاق و سانتریفیوژ مایع رویی حاصل جمع‌آوری و خشک گردید. دیسک‌های استریل با محلول‌های تهیه شده از عصاره‌ها اشباع شد و اثر آن‌ها بر شش گونه باکتری گرم مثبت و شش گونه باکتری گرم منفی در روش استاندارد انتشار دیسک بررسی شد. همزمان اثر ضد باکتریایی تعدادی از آنتی‌بیوتیک‌های استاندارد نیز علیه باکتری‌های مورد آزمون بررسی شد. نتایج نشان داد که باکتری‌های استافیلوکوکوس آرئوس، باسیلوس آنتراسیس، باسیلوس سرئوس، لیستریا مونوسایتوژنز و بروسلا ملی تنسیس حساس‌ترین گونه‌ها در برابر عصاره‌های اتانولی و متانولی زعفران هستند در حالی‌که پروتئوس میرابیلیس و سالمونلا تیفی نسبت به این عصاره‌ها مقاومت نشان دادند. اثر ضد باکتریایی عصاره‌ها در مقایسه با آنتی‌بیوتیک‌های استاندارد قابل توجه بود. همه گونه-های حساس عوامل مهم بیماری‌های غذایی هستند و می‌توان زعفران را به عنوان یک نگهدارنده طبیعی در صنایع غذایی جهت کنترل پاتوژن‌های غذایی پیشنهاد نمود

کلیدواژه‌ها

زعفران؛ عصاره هیدروالکلی؛ باکتری‌های غذازاد؛ نگهدارنده طبیعی