روابط بینامتنی داستان حضرت موسی با رمان "طارق من السماء"

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقاله 1، دوره 6، شماره 21، خرداد 1394، صفحه 9-26   

نویسندگان

جواد رنجبر¹؛ خاطره احمدی²

¹عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه پیام نور.

²دانشجوی دوره دکتری زبان وادبیات عربی دانشگاه اصفهان.

چکیده

در این نوشتار سعی شده است تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی در قالب نظریه نقدی "بینامتنیت" ضمن تبیین و تفسیر روابط بینامتنی رمان‌های ثروت اباظه با  قرآن کریم به‌ویژه داستان حضرت موسی(ع)، میزان تأثیر این داستان در رمان «طارق من السماء» مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. نتایج نشان می‌دهد که نویسنده از بینامتنی پنهان و آشکار استفاده نموده است و رمان خود را به ذکر داستان‌های قرآنی به‌ویژه داستان حضرت موسی(ع)، به شکل نفی جزئی و متوازی آراسته کرده است.

کلیدواژه‌ها

قرآن کریم؛ بینامتنیت؛ ثروت اباظه؛ رمان طارق من السماء؛ داستان حضرت موسی(ع)

مراجع

قرآن کریم.

آلن، گراهام. 1380ش، بینامتنیت، ترجمه پیام یزدانجو، تهران: نشر مرکز.

أباظه، ثروت. بی­تا، طارق من السماء، مصر: مکتبة مصر.

أباظة، ثروت. 1993م، المؤلفات الکاملة، بیروت: مکتبة لبنان.

توفیق، نجیب. 1995م، أشهر الأسرات فی مصر، القاهرة: دار العرب للبستانی.

شبل محمد، عزّة. 2007م، علم لغة النص؛ النظریة والتطبیق، القاهرة: مکتبة الآداب.

عزام، محمد. 2005م، شعریة الخطاب السردی، دمشق: منشورات اتحاد الکتاب العرب.

عطا، احمد محمد. 2007م، التناص القرآنی فی شعر جمال الدین بن نباته المصری، المؤتمر الدولی الرابع لکلیة الألسن بجامعة المنیا.

کریستوا، ژولیاک. 1381ش، کلام، مکالمه و رمان، ترجمه پیام یزدانجو، تهران: نشر مرکز.

کلیگز، مری. 2006م، نظریه ادبی، ترجمه سعید سبزیان و الهه دهنوی، تهران: اختران.

موسی، خلیل. 2000م، قراءات فی الشعر العربی الحدیث والمعاصر، دمشق: اتحاد کتاب العرب.

وعد الله، لیدیا. 2005م، التناص المعرفی فی شعر عزالدین المناصره، چاپ اول، دار المندلاوی.

 

مقالات

رنجبر، جواد، و سجاد عربی. 1392ش، «بینامتنی قرآنی و روایی در شعر ابن یمین فریومدی»، فصلنامه بوستان ادب دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شیراز، سال پنجم، شماره 4، صص 108-91.