تأثیرپذیری ترجمه‌های معاصر فارسی قرآن از مبانی ترجمه

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقاله 5، دوره 6، شماره 21، خرداد 1394، صفحه 73-94   

نویسنده

اختر سلطانی

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام - ایران(مربی).

چکیده

"ترجمه" آسان‌ترین راه برای دستیابی به فهم آیات قرآن است. در اهمیت ترجمه‌ قرآن همین بس که گفته‌اند ترجمه خلاصه تفسیر و از تفسیر مشکل‌تر است. ضرورت این امر ارزشمند بدیهی و بی‌نیاز از استدلال است و اصولاً کسی که می‌خواهد ترجمه کند باید مبانی خاص ترجمه را بداند. مراد از مبانی خاص آن دسته از اصول و نظریاتی است که مترجم باید تکلیف خود را در باب ترجمه به طور خاص تعیین کند و مبنای خود را منقح سازد. با دقت در این مقوله می‌توان دریافت که مبانی ترجمه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، از آن جهت که بر مباحث دیگر مقدم بوده است. در این مقاله سعی شده است ابتدا به اهمیت و ضرورت ترجمه، بیان معانی و مقاصد قرآن پرداخته شده و سپس به مبانی خاص ترجمه از جمله حقیقت ترجمه، نقش تأویل در ترجمه، یکسانی و هماهنگی در ترجمه و توجه به تکرار در ترجمه اشاره شده و به بررسی این مبانی پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها

مبانی خاص؛ ترجمه؛ تأویل؛ یکسانی و هماهنگی؛ تکرار

مراجع

قرآن کریم با ترجمه فارسی یاسری، محمود. 1373، قم: بنیاد فرهنگی الامام المهدی.

قرآن کریم با ترجمه فارسی انصاری، مسعود. 1377، چاپ اول، تهران: نشر و پژوهش فرزانروز.

قرآن کریم با ترجمه فارسی آیتی، عبد الحمید. 1367، تهران: انتشارات سروش.

قرآن کریم با ترجمه فارسی بهبودی، محمدباقر. 1372، تهران: چاپ دوم.

قرآن کریم با ترجمه فارسی پاینده، ابوالقاسم. 1357، چاپ پنجم، تهران: بی نا.

قرآن کریم با ترجمه فارسی پورجوادی، کاظم. 1372، تهران: بنیاد دائره المعارف اسلامی.

قرآن کریم با ترجمه فارسی تبریزی، اشرفی. 1373، تهران: چاپخانه علمی.

قرآن کریم با ترجمه فارسی خرمشاهی، بهاء الدین. 1375، چاپ اول، تهران: انتشارات جامی و انتشارات نیلوفر.

قرآن کریم با ترجمه فارسی خواجوی، محمد. 1369، چاپ اول، تهران: انتشارات مولی.

قرآن کریم با ترجمه فارسی دهلوی، شاه ولی الله. 1373ق، تاج کمپنی، کراچی.

قرآن کریم با ترجمه فارسی فولادوند، محمد مهدی. 1373، قم: دار القرآن الکریم.

قرآن کریم با ترجمه فارسی فیض الاسلام، سید علی نقی. بی تا، بی جا.

قرآن کریم با ترجمه فارسی کاویانپور، احمد. 1372، تهران: انتشارات اقبال.

قرآن کریم با ترجمه فارسی مجتبوی، سید جلال‌الدین. 1376، چاپ دوم، تهران: انتشارات حکمت.

قرآن کریم با ترجمه فارسی معزّی، محمد کاظم. 1372، چاپ اول، تهران: انتشارات اسوه.

قرآن کریم با ترجمه فارسی مکارم شیرازی، ناصر. 1373، قم: دار القرآن کریم.

قرآن کریم با ترجمه فارسی میبدی، رشیدالدین. بی تا، تهران: انتشارات ابن سینا.

قرآن کریم با ترجمه فارسی امامی، ابوالقاسم. 1370، تهران: انتشارات اسوه.

قرآن کریم با ترجمه فارسی الهی قمشه ای، مهدی. 1370، قم: اسوه.

قرآن کریم با ترجمه فارسی جلال‌الدین فارسی. 1369،چاپ اول، تهران: انتشارات انجام کتاب.

سیوطی، جلال الدین. بی تا، الاتقان فی علوم قرآن، قم: بی نا.

صفار، محمدبن حسن. 1404ق، بصائر الدرجات، قم: مکتبه المرعشی.

طباطبایی، محمدحسین. 1393، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ سوم، بیروت: انتشارات الاعلمی.

طبرسی، فضل‌بن‌حسن. بی‌تا، مجمع‌البیان لعلوم القرآن، بیروت: دار المعرفه.

عظیم پور، عظیم. 1383، اختلاف ترجمه‌های قرآن کریم، تهران: ماهرنگ.

کریمی‌نیا، مرتضی. 1388، ساخت‌های زبان فارسی و ترجمه قرآن، تهران: انتشارات هرمس.

مقالات

رضایی اصفهانی، محمدعلی. تابستان85، «مبانی عام ترجمه»، بینات(ویژه ترجمه قرآن)، شماره‌های 49 و 50.

کریمی نیا، مرتضی. 1376، «یکسانی و هماهنگی ترجمه قرآن»، ترجمان وحی، شماره اول.

کریمی نیا، مرتضی.1380، «پدیده تکرار در قرآن و مسأله ترجمه آن»، ترجمان وحی، سال پنجم.

نجار، علی. 1385، «نقش تطور لغت در ترجمه قرآن»، بینات، شماره چهارم.

نجارپوریان، علی. 1388، «کدام نوع ترجمه را انتخاب کنیم»، بینات، دوره هفتم، شماره اول.

هاشمی، سیدحسین. 1387، «گسست‌ها و پیوست‌های ترجمه و تفسیر». پژوهش‌های قرآنی، شماره 22 و 23.