آن کتاب پاکان(مفهوم «الکتاب» در آیه دوم سوره بقره)

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقاله 2، دوره 7، شماره 25، فروردین 1395، صفحه 43-57   

نویسنده

امین فتحی

عضو هیأت علمی دانشگاه محقق اردبیلی- مربی.

چکیده

«آن کتاب» چیست؟ و چه ماهیتی دارد؟ از دیدگاه مفسران و اهل‌ نظر دارای مفاهیم و مصادیق مختلفی است، که این تحقیق در صدد تبیین این دیدگاه است که یکی از مصادیق اصلی آن، کتابی است فراتر از قرآن عربی و در دسترس همه، بلکه قرآنی است کریم که فقط مطهران به آن دسترسی دارند، آن کتاب حد فاصل میان لوح محفوظ و قرآن عربی می‌باشد. و به خاطر فهم و تعقل بشری تنزل یافته و در دسترس عموم قرار گرفته است. آن کتاب ریشه و اصل همه کتاب‌های آسمانی است، که به تناسب زمان‌ها و مکان‌ها و در مراحل مختلف رشد عقل بشری بر انبیاء نازل شده است و قرآن کریم مصداق جامع و کاملی از آن کتاب آسمانی است که در آخرین مرحله از مراحل ادیان بر افضل و خاتم پیامبران، نبی‌ مکرم اسلام(ص) نازل شده است. تا بشریت کی و چه مقدار از این کتاب استفاده کرده تا با رشد عقلی زمینه و بستر مناسبی جهت ظهور آخرین وصی(عج) و استفاده از آن کتاب آسمانی فراهم آید.

کلیدواژه‌ها

کتاب مبین؛ الکتاب؛ قرآن؛ ذلک الکتاب

مراجع

قرآن کریم(ترجمه محمد صادقی تهرانی)،1382، تهران: کلیدر.

قرآن کریم(ترجمه سیدمحمدرضا صفوی)، 1390، قم: دفتر نشر معارف.

ابن الانباری، ابوالبرکات. 1362، البیان فی غریب اعراب القرآن، ج 1، قم: هجرت.

احمدبن فارس. 1404ق، معجم مقاییس اللغة، ج5، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.

جوادی آملی، عبدالله. 1383، تسنیم(تفسیر قرآن کریم)، ج2، قم: مرکز نشر اسراء.

خمینی، سیدمصطفی. 1362، تفسیر القرآن ‌الکریم، ج2، تهران: وزارت ارشاد اسلامی.

شمس، مرادعلی. 1384، با علامه در المیزان، ج2، تهران: انتشارات اسوه.

صادقی تهرانی، محمد. 1388، ترجمان فرقان، ج1، بی جا: شکرانه.

طالقانی، سید محمود. 1362: پرتوی از قرآن، ج 1، بی جا: شرکت سهامی انتشار.

طباطبائی، سیدمحمدحسین. 1360، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، سیدمحمد باقر، قم: انتشارات اسلامی.

طوسی،محمد بن الحسن. بی تا، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.

طیب، سید عبدالحسین. 1386، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، قم: مؤسسه جهانی سبطین.

عبد الباقی، محمد فؤاد. 1387، المعجم المفهرس لألفاظ القرآن الکریم، قم: انتشارات اسلامی.

عظیمه، صالح. 1380، معناشناسی واژگان قرآن، ترجمه سیدی، سید حسین، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.

قمی ‌المشهدی، محمد. 1366، تفسیر کنز الدقائق وبحر الغرائب، ج1، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

کلینی، محمد بن یعقوب. 1387، کافی، ترجمه محمد باقر کمره‌ای، ج2، بیجا: انتشارات اسوه.

مصطفوی، حسن. 1368، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج10، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

مکارم شیرازی، ناصر و همکاران. 1384، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.

 

مقالات

سجادی‌زاده ، سیدعلی. 1386، «کتاب علی(ع) از نگاه تحقیق»، مجله الهیات و حقوق، شماره 1.

دهباشی، مهدی. 1372، «تشکیک در مراتب کلام الهی»، کیهان اندیشه، ش 28.

ممتحن، مهدی. 1387، «جملهمعترضهوتأثیربلاغیآندرقرآنکریم»، پژوهشنامه قرآن و حدیث(انجمن علوم قرآن و حدیث ایران)، ش 5، تهران.