تبیین جامعه‌شناختی صور مختلف مشارکت در بین شهروندان شهر خلخال و عوامل مؤثر بر آن

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 1، دوره 6، شماره 19، شهریور 1395، صفحه 1-32   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علیرضا محسنی تبریزی¹؛ حسین آقاجانی²؛ اقباله عزیزخانی³

¹استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران

²استادیار جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

³دانشجوی دکتری جامعه شناسی اقتصادی و توسعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تبیین جامعه‌شناختی صور مختلف مشارکت(اجتماعی، سیاسی، روانی، فرهنگی و اقتصادی) در بین شهروندان شهر خلخال و عوامل مؤثر بر آن انجام شده است. در این پژوهش آنچه مورد توجه است، ضرورت اهمیت دادن به ابعاد مشارکت است. چارچوب نظری و مدل نظری با استفاده از نظریه‏ی نظریه‌پردازانی همچون تالکوت پارسونز، لیپست، هابرماس، دوتوکویل، لرنر، روستو و... ارائه شد. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شد، از اعتبار صوری و سازه ای استفاده شد و قابلیت اعتماد نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به دست آمد. جامعه‏ی آماری پژوهش شامل شهروندان 18 سال به بالای شهر خلخال هستند که تعدادشان طبق آمار اداره‏ی ثبت احوال 36000 نفر است. با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 380 نفر به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای به‌ عنوان نمونه انتخاب گردید. در تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از دو شیوه‏ی آمار توصیفی و استنباطی و با بهره‌گیری از نرم‌افزار spss، پس از تهیه‏ی جدول ماتریس، اطلاعات در قالب جداول یک‌بعدی و دوبعدی تنظیم شد. یافته‌های پژوهش نشانگر این بودند که متغیرهای مستقل اعتماد اجتماعی، پیوند گروهی، رسانه‏های جمعی و پایگاه اجتماعی و اقتصادی با متغیر وابسته مشارکت رابطه‏ی معنا‌داری دارد. 

کلیدواژه‌ها

مشارکت اجتماعی؛ مشارکت سیاسی؛ مشارکت اقتصادی؛ اعتماد اجتماعی؛ پیوند گروهی؛ رسانه های جمعی

مراجع

-         ازکیا، مصطفی و غفاری، غلامرضا. (1381). جامعه‌شناسی توسعه، چاپ نهم، تهران: کیهان.

-     آذرگون، زهره. (1387). «بررسی عوامل اقتصادی-اجتماعی مرتبط با مشارکت سیاسی جوانان، مطالعه‌ی موردی شهر ساری»، فصلنامه‌ی تخصصی علوم اجتماعی، سال چهارم، شماره‌ی هجدهم، صص149-169.

-     پاپلی یزدی، محمد حسین. و ابراهیمی، محمد امیر. (1390). نظریه‌هایتوسعه‌یروستایی، تهران: انتشارات سمت.

-         توکویل، الکسی دو. (1347). تحلیلدموکراسی آمریکا، ترجمه‌ی رحمت الله مراغه‌ای، تهران: انتشارات زوار.

-     ریتزر جرج. (1374). نظریه‌ی جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه‌ی محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.

-     سفیری و خدیجه و صادقی، مریم. (1388). مشارکتاجتماعیدانشجویاندختردانشکده‌هایعلوماجتماعیدانشگاههایشهرتهرانو عواملاجتماعیمؤثربرآن، جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیستم، شماره‌ی پیاپی (34) شماره‌ی ۲.

-         فاطمی امین، زینب. (1388). «بررسی عوامل اجتماعی و روانی مؤثر بر مشارکت سیاسی مردم شهر تهران»، پژوهشنامه‌ی علوم سیاسی، سال پنجم، شماره‌ی اول، صص 226-199.

-     کرایب یان. (1380). نظریه‌های اجتماعی مدرن، از پارسونز تا هابرماس، ترجمه‌ی عباس مخبر، تهران: نشر آگاه.

-         محسنی تبریزی، علیرضا و دیگران. (1380). تقدیرگرایی و عوامل مؤثر بر آن، فصلنامه‌ی علمی پژوهش علوم اجتماعی، سال دوم، شماره‌ی هفتم.

-   محسنی تبریزی، علیرضا، طباطبایی، قاضی و مرجائی، هادی. (1381). مشارکت سیاسی بانوان در 128 استان کشور، وزارت کشور، مؤسسه‌ی پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.

-   محسنی تبریزی، علیرضا. (1373). بیگانگی مانعی برای مشارکت و توسعه‌ی ملی، بررسی رابطه‌ی میان بیگانگی و مشارکت اجتماعی – سیاسی، فصلنامه‌ی تحقیقات فرهنگی، تهران: مرکز پژوهش‌های بنیادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

-     مولانا، حمید. (1387). گذر از نوگرایی ارتباطات و دگرگونی جامعه، ترجمه‌ی یونس شکرخواه، چاپ دومف تهران: دفتر مطالعات و توسعه‌ی رسانه‌ها.

-      Babey, H., Susan; Wolstein, Joelle; Diamant, L., Allison (2016) Adolescent Physical Activity: Role of School Support, Role Models, and Social Participation in Racial and Income Disparities, journal of Environment and Behavior, , Vol. 48(1) 172–191

-      Cantijoch, Marta; Cutts, David; Gibson, Rachel (2015) Moving Slowly up the Ladder of Political Engagement: A ‘Spill-over’ Model of Internet Participation, British Journal of Politics and International Relations,  Political Studies Association, pp:1-23

-      De Bruin R., Simone; Stoop Annerieke; Molema, C. M., Claudia; Vaandrager, Lenneke; Hop, J. W. M., Peter and Baan A., Caroline (2015)

-      Dimitrova, V., Daniela; Shehata, Adam (2014) The Effects of Digital Media on Political Knowledge and Participation in Election Campaigns: Evidence From Panel Data, Communication Research, Vol 41(1) 95– 118

-      -Floud, Sarah; Balkwill, Angela; Canoy, Dexter; Reeves K, Gillian;  Gaotri, H. (2014), Popular Participation in Development. Paris: Unesco

-      -Lars Olov, Bygren; Gösta, Weissglas; Britt-Maj, Wikström; Boinkum Benson, Konlaan; Andrej; Grjibovski; Ann-Brith, Karlsson; Sven-Olof, Andersson; Michael, Sjöström (2015) Cultural Participation and Health: A Randomized Controlled Trial Among Medical Care Staff, Communication Research,18-42