بررسی پترولوژی باتولیت گرانیتوییدی چهارگنبد جنوب غرب کرمان

ژئوشیمی

مقاله 1، دوره 5، شماره 1، فروردین 1395، صفحه 7-21

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

عبدالحمید انصاری؛ سید جمال شیخ ذکریایی؛ سارا درگاهی؛ محسن آروین

چکیده

باتولیت گرانیتوییدی چهارگنبد در شمال‌شرقی سیرجان و در بخش جنوب‌شرقی زون ماگمایی ارومیه- دختر واقع است. این توده نفوذی با ترکیب اسیدی تا کمی حد‌واسط در واحدهای آتشفشانی ائوسن تزریق شده است. گرچه بیشتر حجم سنگ‌ها را گرانودیوریت و مونزوگرانیت تشکیل می‌دهد؛ اما سنگ‌های دیگر مانند کوارتزدیوریت، تونالیت و سینوگرانیت هم وجود دارد. مرز تبدیل سنگ‌ها به یکدیگر تدریجی است. بافت موجود در سنگ‌های توده نفوذی چهارگنبد بیشتر به‌صورت دانه‌ای و در برخی موارد به پورفیرویید تبدیل می‌شود. انکلاوهای موجود در توده چهارگنبد شامل انکلاوهای بیگانه، انکلاوهای مافیک (با ترکیب دیوریت و کوارتزدیوریت) و انکلاوهای پیشرس (با ترکیب تونالیت، گرانوریوریت و مونزوگرانیت) است. دایک‌های با ترکیب مختلف، توده نفوذی چهارگنبد را قطع کرده‌اند. این دایک‌ها شامل رگه‌های اسیدی مربوط به مرحله پگماتیتی، دایک‌های ریزدانه (آندزیت، آندزیت بازالتی) و دایک‌های مافیک ریزدانه (از نظر سنگ‌نگاری شبیه به انکلاوهای مافیک) هستند. شواهد ژئوشیمیایی نشان می‌دهد که نمونه‌های منطقه، از نوع I با ماهیت منیزیمی هستند و ویژگی گرانیت‌های کردیلرایی دارند. بر اساس نمودارهای تعیین محیط زمین‌ساختی- ‌ماگمایی، همه نمونه‌های مورد مطالعه از منطقه چهارگنبد، ویژگی محیط‌های مرتبط با کمان را نشان می‌دهند و باید در یک حاشیه فعال قاره‌ای به وجود آمده باشند. 

کلیدواژه‌ها

سنگ‌نگاری؛ چهارگنبد؛ موقعیت زمین‌ساختی‌- ماگمایی؛ انکلاو؛ دایک؛ گرانودیوریت؛ مونزوگرانیت