بررسی جامعه‌شناختی میزان سرمایه‌ی فرهنگی خانواده‌های شهری و فرزندمداری (مطالعه موردی شهر تهران)

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 1، دوره 6، شماره 20، آذر 1395، صفحه 1-26   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سهیلا ناصری¹؛ باقر ساروخانی²

¹استادیار جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلام شهر تهران

²استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران

چکیده

هدف اصلی این تحقیق بررسی جامعه‌شناختی گونه‌شناسی خانواده و فرزندمداری در خانواده‌های ایرانی بر حسب حوزه‌ی قدرت، مشارکت، سرمایه‌ی اجتماعی، سرمایه‌ی فرهنگی، جنسیت، تحصیلات والدین، میزان دموکراتیک بودن، مستبد بودن و تعداد فرزندان است. روش تحقیق در این پژوهش پیمایش و ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه‌ی دارای قابلیت اعتماد و اعتبار است. جامعه‌ی آماری تمام خانواده‌ها در مناطق 22گانه مناطق شهری تهران است و حجم نمونه 386 خانواده است که با روش خوشه‌ای  به دست آمده است. روش اصلی در تحلیل داده‌ها پیرسون، رگرسیون، و مدل‌سازی معادله‌ی ساختاری با نرم افزار Amos است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که وجود فرزندمداری در خانواده‌های مورد بررسی تأیید گردید، اما این به معنی حذف مردمحوری در فضای خانواده نیست بلکه می‌توان گفت، هرم قدرت تا حدی تغییر شکل پیدا کرده است، به نحوی که هنوز هم پدر به معنی اصلی‌ترین تصمیم‌گیرنده و مشارکت‌کننده در امور کلان خانه ایفای نقش می‌کند، اما عامل هسته‌ای شدن و مشارکت در خانه بیشترین تأثیر را در پیش‌بینی فرزندمداری دارد.

کلیدواژه‌ها

خانواده؛ فرزندمداری؛ مشارکت؛ سرمایه‌ی فرهنگی

مراجع

-     بوردیو، پ. (1384). شکل‌های سرمایه از کتاب سرمایه‌ی اجتماعی به کوشش کیان تاجبخش، ترجمه‌ی افشین خاکباز و حسن پویان، تهران: انتشارات شیرازه.

-         تنهایی، حسین ابوالحسن. (1390). درآمدی بر مکاتب ونظریه‌های جامعه‌شناسی، تهران: انتشارات مرندیز.

-         جنکینز، ریچارد. (1385). پی یر بوردیو، ترجمه‌ی حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.

-         رابرتسون، یان. (1391). درآمدی بر جامعه، ترجمه‌ی حسین بهروان، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.

-         ریتزر، جورج. (1394). نظریه‌ی جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه‌ی محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.

-         روح الامینی، محمود. (1388). زمینه‌ی فرهنگ جامعه‌شناسی، تهران: مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.

-         ساروخانی، باقر. (1380). درآمدی بر دایره المعارف علوم اجتماعی، چاپ سوم، تهران: انتشارات کیهان.

-         سیدمن، استیون. (1388). کشاکش آراء در جامعه‌شناسی، هادی جلیلی، تهران: نی.

-     سفیری، خدیجه؛ موسوی، مرضیه. (1389). تبیین رابطه‌ی میزان سرمایه‌ی فرهنگی زنان شاغل با نوع روابط همسران در خانواده، مجله­ی زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، دوره‌ی 8، شماره‌ی 1، صص 7-29.

-     شارع پور، محمود؛ غلام‌رضا، خوش فکر. (1381). رابطه‌ی سرمایه‌ی فرهنگی، هویت اجتماعی جوانان؛ مطالعه‌ی موردی شهر تهران، نامه‌ی علوم اجتماعی، شماره‌ی 20.

-         علی احمدی، امید. (1389). تحولات معاصر خانواده در شهر تهران، تهران: نشر شهر.

-         فاضلی، محمد. (1382). مصرف و سبک زندگی، قم: انتشارات صبح صادق.  

-         منادی، مرتضی. (1386). سرمایه‌های فرهنگی و فضاهای فرهنگی خانواده‌ها، فصلنامه‌ی خانواده و پژوهش، سال اول، شماره‌ی ١.

-     ناصری، سهیلا. (1395). بررسی جامعه‌شناختی گونه‌شناسی خانواده و فرزندمداری (درآمدی بر جامعه شناسی خانواده در ایران)، تهران: انتشارت آوا.

-         ین شویره، کریستن؛ فونش، اولیوید. (1385). واژگان بوردیو، ترجمه‌ی مرتضی کتبی، چاپ دوم، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

-      Bourdieu , p. (1977). Distinction : A social critique of the judgment of Taste, Cambridge: Harvard university press.

-      Fend,(1988). Sozial geschiehte des Aufwachsens. Franfurt.

-      Goode, William J. , (1989). The family. Prentice-Hall of India.

-      Nissen,U(1992),Was tum Kinder am Nachmittag.

-      Paxton, P. (2002): Social Capital And Democracy: An Interdependent Relationship, American Sociological Review, Vol.67, pp: 254-277.

-      Parson T,Balets(1995). Socialization&intraction process,thefree press.

-      Ritzer,J. Goodman, D. J. (2004): Modern Sociological Theory, By Mc Craw –Hills, Inc Printed In the USA.