بررسی تطبیقی ساختار داستان ضحاک بر پایه رویکرد روان‌شناسی

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 7، دوره 10، شماره 40، بهمن 1395، صفحه 137-156   

نویسنده

منصوره مشایخی

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد جیرفت، جیرفت، ایران.

چکیده

اساطیر هم از جهت ساختار و هم از جهت درونمایه دارای وجوه و معانی بسیاری هستند. یکی از اسطوره‌های حاضر در آئین باستان "ضحاک" است که صاحبنظران و منتقدان از دیدگاه‌های متفاوت آن را مورد بررسی قرار داده‌اند. نگارنده این مقاله تحلیلی- پژوهشی بر این باور است که می‌توان این داستان را از رویکرد روان‌شناسی مطابق با نظریه یونگ مورد بررسی و واکاوی قرار داد و نمادهای دیگر عناصر سازنده این داستان را نیز در کنار آن یافت.

کلیدواژه‌ها

ضحاک؛ اسطوره؛ اسطوره‌شناسی؛ روان‌شناسی؛ یونگ

مراجع

قرآن کریم.

بهار، مهرداد. 1376ش، پژوهشی در اساطیر ایران، ویراستار: کتایون مزداپور، چاپ سوم، تهران: آگاه.

بهار، مهرداد. 1381ش، از اسطوره تا تاریخ، گردآورنده و ویراستار ابوالقاسم اسماعیل پور، چاپ سوم، تهران: بی‌نا.

رستگار فسایی، منصور. 1379ش، اژدها در اساطیر ایران، تهران: توس.

رضی، هاشم. 1381ش، دانشنامه ایران باستان، تهران: سخن.

فردوسی، ابوالقاسم. 1363ش، شاهنامه، به تصحیح ژول مول، چاپ سوم، تهران: انتشارات کتاب‌های جیبی.

فردوسی، ابوالقاسم. 1380ش، شاهنامه(از روی چاپ مسکو)، چاپ هفتم، تهران: نشر قطره.

گریمال، پی یر. 1369ش، اسطوره‌های بابل و ایران باستان، ترجمه علی ایرج آبادی، تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.

لوفلر دلاشو، م. 1364ش، زبان رمزی افسانه‌ها، ترجمه جلال ستاری، تهران: توس.

مورنو، آنتونیو. 1380ش، یونگ، خدایان و انسان مدرن، ترجمه داریوش مهرجویی، تهران: نشر مرکز.

هینلز، جان. 1382ش، شناخت اساطیر ایران، ترجمه ژاله آموزگار و احمد تفضلی، چاپ چهارم، تهران: نشر چشمه.

یونگ، کارل گوستاو. 1368ش، چهار صورت مثالی، ترجمه پروین فرامرزی، مشهد: آستان قدس رضوی.

 

مقالات

امینی، محمدرضا. 1381ش، «تحلیل اسطوره قهرمانی در داستان ضحاک و فریدون بر اساس نظریه یونگ»، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره هفدهم، شماره دوم، بهار 1381(پیاپی34).