اشارات قرآنی(تضمین و تلمیح) در صحیفه سجادیه

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقاله 7، دوره 7، شماره 28، اسفند 1395، صفحه 133-145   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه شریف زاده یزدی¹؛ محمد جنتی فر²

¹دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، قم، ایران.

²عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، قم،‌ ایران(دانشیار).

چکیده

یکی از قرینه‌ها، عرضه ادعیه صحیفه سجادیه به قرآن است. بر این اساس این پژوهش در صدد بررسی «درونمایه‌‌های مشترک قرآن و صحیفه» بوده تا به درستی متن کتاب دست یابد. رابطه قرآن و صحیفه، رابطه محتوایی است. با عرضه صحیفه سجادیه به قرآن کریم، اشارات، تلمیح‌ها، تضمین‌های قرآنی آن حضرت فراوان به چشم می‌خورد و اشتراکات بین آن دو کتاب اعتبار صحیفه را می‌افزاید. به هم تنیدگی قرآن و صحیفه در حد گسترده است که در این پژوهش به موارد اندکی از آن اشاره می‌شود. در این نوشتار، گزارشی از تضمین‌ها، تلمیح‌ها و رابطه محتوایی صحیفه با قرآن ارائه می‌شود تا پژوهشگران بر پایه آن بتوانند به موضوعات دیگری مانند تفسیر قرآن و استنادات قرآنی هم بپردازند.

کلیدواژه‌ها

قرآن؛ صحیفه سجادیه؛ تضمین؛ تلمیح؛ تفسیر قرآن؛ تسمیه خداوند؛ وصف قرآن

مراجع

قرآن کریم.

ابن فارس، احمد. 1404ق، معجم مقایس اللّغة، تحقیق عبد السلام، مرکز النشر مکتب الاعلام الاسلامی.

امام خمینی. 1366ش، آداب الصلوة، ترجمه سیداحمد فهری، مشهد: آسـتان قـدس رضـوی.

امام خمینی. وصیتنامه سیاسی الهی، نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

امام علی بن الحسین. 1387ش، صحیفه سجادیه، ترجمه الهی قمشه‌ای، قم: انتشارات پیام مقدس.

انصاریان، حسین. 1374ش، ترجمه صحیفه کامله سجّادیّه، ویرایش حسین استاد ولی، تهران: پیام آزادی.

آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن. 1378ق، الذریعـة إلـی تصـانیف الشـیعة، بیـروت: دار الاضـواء.

پیشوایی، مهدی. 1381ش، سیره پیشوایان، مؤسسه امام صادق.

جعفریان رسول. 1376ش، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، قم: مؤسسه انصـاریان.

جنتی فر، محمد. مشکل آموزش زبان عربی در ایران، ارائه کنفرانس، تهران.

حسن زاده آملی، حسن.1371 ش، رساله نور علی نور، بی جا: نشر تشیع.

حلّی، احمد بن فهد. 1407ق، عدة الداعی، انتشارات دار الکتاب الإسلامی.

شیخ حر عاملی، محمد بن حسن. 1407ق، وسایل الشیعه، قم: مؤسسـه آل البیـت لإحیـاء التـراث.

طباطبائی، محمّد حسین. 1367ش، تفسیر المیزان، ترجمه سیّدمحمّد باقر موسوی همدانی، نشر بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی.

الکواز، محمد کریم. 1386ش، سبک‌شناسی اعجاز بلاغی قرآن، تهران: نشر سخن.

مکارم شیرازی، ناصر. 1374ش، تفسیر نمونه‏، تهران: دار الکتب الإسلامیة. ‏

 

مقالات

حیدری، عباس علی. «قرآن، از چشم‏انداز صحیفه سجادیه»، مجله صحیفه مبین، شماره 31.

ممتحن، مهدی و امیرشجاعی، آناهیتا. پاییز 1394، «معناشناسی تقیه در قرآن»، مجله مطالعات قرآنی، شماره 23.