زمین شیمی سیالات ماگمایی- گرمابی پورفیری های بارور و نابارور، مجموعه مس شهربابک، کمان ماگمایی سنوزوئیک کرمان

ژئوشیمی

مقاله 1، دوره 5، شماره 2، شهریور 1395، صفحه 1-20

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سینا اسدی؛ فرید مر

چکیده

ذخایر مس پورفیری شهربابک، در شمال غرب کمان ماگمایی سنوزوئیک کرمان واقع شده‌اند. زمین‌شیمی میانبارهای سیال با استفاده از ریزدماسنجی، طیف‌نمایی رامان و فرساب لیزری- طیف‌سنجی جرمی پلاسمای جفتیده القایی بر روی سه توده بارور (گروه 1: میدوک، چاه‌فیروزه و ایجو) و سه ذخیره نابارور (گروه 2: کدر، آبدر و پرکام) در مجموعه مس شهربابک مطالعه گردید. دگرسانی گرمابی در این منطقه به تشکیل سه مرحله کانه‌زایی رگه‌های کوارتز ± سولفیدی در هر دو گروه منجر شده است. این رگه‌ها شامل: (1) رگه‌های تیپ A و M (مرحله 1: با دگرسانی پتاسیمی)؛ (2) تیپ B (مرحله2: با دگرسانی پتاسیمی- سریسیتی)؛ و (3) تیپ D (مرحله 3: با دگرسانی پروپیلیتی) است. کانه‌زایی اصلی طی مراحل 1 و 2 رُخ داده است. کانه‌زایی در گروه 1 در ارتباط با سیالات آبگین- کربن‌دار (6/9 XCO₂>- درصد حجم مولی CO₂) با شوری 31 تا 44 درصد وزنی معادل نمک طعام در دماهای بین 374 تا 420 درجه سانتی‌گراد و فشار بیش از 751 بار طی فرایند نامیژاکی سیال بوده است. در مقابل، کانه‌زایی در گروه 2 در ارتباط با سیالات آبگین همگن، با XCO₂کمتر از 1/7، شوری بالا (57 تا 76 درصد وزنی معادل نمک طعام)، دمای بالا (570 تا 660 درجه سانتی‌گراد) و فشار کمتر از 572 بار رُخ داده است. شرایط اکسایش-کاهش (logfO₂) متفاوت و ضریب تفکیک (D_E^V/B) بارز فلزات کانسنگ‌ساز بین فاز بخار/شوراب در سامانه‌های بارور (8/3=; D_E^V/B5/29->logfO₂) و نابارور (32/0=; D_E^V/B4/32-<logfO₂) نشان داد که تمایل بیشتر فلزات به استثنای مس و گوگرد، به تمرکز در فاز شوراب نسبت به فاز بخار بوده است.

کلیدواژه‌ها

مس پورفیری؛ میانبار سیال؛ فوگاسیته اکسیژن؛ LA-ICP-MS؛ کرمان

مراجع