سنگ نگاری و زمین شیمی توده های آتشفشانی میو- پلیوسن جنوب غرب بستان آباد، و مقایسه آن با آداکیت های کلاسیک

ژئوشیمی

مقاله 2، دوره 5، شماره 2، شهریور 1395، صفحه 21-35

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

فرهاد پیرمحمدی علیشاه

چکیده

سنگ‌های آتشفشانی میو- پلیوسن جنوب غرب بستان‌آباد (توده‌های اروانه کوه، بیوک‌داغ و قاپان‌داغ) در استان آذربایجان شرقی بخشی از کمربند ماگمایی ارومیه- دختر می‌باشد که از نوع آندزیت و داسیت هستند. این سنگ‌ها دارای بافت پورفیری و درشت بلورها شامل: پلاژیوکلاز، سانیدین، آمفیبول، بیوتیت و کوارتز می‌باشند. براساس بررسی داده‌های زمین‌شیمیایی، این سنگ‌ها مجموعه‌ای از سنگ‌های آهکی- قلیایی پتاسیم متوسط تا پتاسیم بالا را تشکیل می‌دهند و از عناصر LREE و LILE غنی و از Nb و Ti تهی شده‌اند. در نمودارهای بهنجار شده با کندریت دارای شیب ملایمی از عناصر نادر خاکی سبک به سمت عناصر نادر خاکی سنگین و بدون بی‌هنجاری منفی اوروپیوم هستند و در یک محیط فرورانشی متعلق به حاشیه فعال قاره‌ای شکل گرفته‌اند. این سنگ‌ها حاوی مقادیر بالای La/Yb، SiO₂، Sr و Sr/Y و مقادیر پایین‌تر MgO، Y و Yb نسبت به سنگ‌های آتشفشانی آهکی- قلیایی معمولی می‌باشند و ویژگی‌های آداکیت‌های پرسیلیس را نشان می‌دهند. تهی‌شدگی از عناصر نادر خاکی سنگین و Y نشان‌دهنده حضور گارنت و هورنبلند در سنگ منشأ است. بر اساس داده‌های بالا منشأ این سنگ‌ها شاید گارنت- آمفیبولیت باشد که در اثر فرورانش لیتوسفر اقیانوسی نئوتتیس به زیر پهنه ایران مرکزی حاصل شده است و در واقع آداکیت‌های کلاسیک می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

میوپلیوسن؛ آندزیت- داسیت؛ آداکیت کلاسیک؛ بستان آباد؛ کمربند ماگمایی ارومیه دختر

مراجع