دراسة النوستالوجیا وتجلیاته فی أشعار محمود درویش

فصلیة دراسات الادب المعاصر

مقاله 8، دوره 8، شماره 32، شهریور 1438، صفحه 125-140   

نویسندگان

احمدرضا یلمه‌ها¹؛ مسلم رجبی²

¹عضو هیئة التدریس فی قسم اللغة الفارسیة وآدابها بجامعة آزاد الإسلامیة، فرع دهاقان، دهاقان، ایران(أستاذ).

²طالب الدکتورا فی فرع اللغة الفارسیة وآدابها بجامعة الحکیم السبزواری، ‌سبزوار،

چکیده

لغة النوستالوجیا أو غصة الإغتراب من مصطلحات علم النفس التی قد دخلت فی مجال الأدب. والوطن الذی إختاره محمود درویش فی أشعاره کموضوع رئیسی، وهو العنصر الذی یسبب اشتهار الشاعر وعولمته. لدیه أشعار نوستالوجیة لأجل البعد عن الوطن وذکری أیام الطفولة الحلوة وألفته بالوطن المألوف وأیضاً البعد عن الأصدقاء والأقرباء وأیضاً الفوضی فی الأبعاد الإقتصادیة والإجتماعیة. تناولت هذه الدراسة معتمدة علی المنهج الوصفی- التحلیلی بالبحث عن دفاتره الشعریة بإجلاء النوستالوجیا ومظاهره فی شعر الشاعر الشهیر محمود درویش، فنعرّف بمظاهر النوستالوجیة فی أشعاره.

کلیدواژه‌ها

النوستالوجیا؛ محمود درویش؛ البعد عن الوطن؛ البعد عن المعشوق؛ الحسرة لأیام الطفولة

مراجع

انوشه، حسن. 1376ش، فرهنگنامه ادبی فارسی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات. 

بیضون، حیدر توفیق. 1991م، محمود درویش شاعر الأرض المحتلة، بیروت: دار الکتب العلمیه.

پور افکاری، نصرت الله. 1382ش، فرهنگ جامع روان‌شناسی و روان‌پزشکی انگلیسی- فارسی، تهران: فرهنگ معاصر.

ثروت، منصور. 1385ش، آشنایی با مکتب‌های ادبی، تهران: سخن.

جبرا ابراهیم جبرا. 1982م، النار والجوهر، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر. شکری، غالی. 1366ش، ادب مقاومت، تهران: نشر نو.

جحا، خلیل میشال. 1999م، أعلام الشعر العربی الحدیث، بیروت: دار العوده.

جحا، خلیل میشال. 1999م، الشعر العربی الحدیث من احمد شوقی إلی محمود درویش، بیروت: دار العوده.

حافظ نیا، محمدرضا. 1385ش، اصول و مفاهیم ژئوپلتیک، مشهد: پاپلی.

حمود، محمد. 1996م، الحداثة فی الشعر العربی المعاصر، بیروت: چره الکو.

درویش، محمود. 1358ش، آخر شب، ترجمه موسی اسوار، تهران: سروش.

درویش، محمود. 1385ش، من یوسفم پدر، ترجمه عبدالرضا رضایی‌نیا، تهران: مرکز.

درویش، محمود. 1389ش، اگر باران نیستی نازنین درخت باش، ترجمه موسی اسوار، تهران: سخن.

درویش، محمود. 1390ش، روزانه‌های بنفشه، ترجمه عبدالرضا رضایی‌نیا، تهران: فصل پنجم.

درویش، محمود. 1391ش، شعرهای همسایه، به همّت حمزه کوتی، تهران: افراز.

درویش، محمود. 1994م، دیوان محمود درویش، ج1 و2، بیروت: دار العوده.

درویش، محمود. 2000م، دیوان، المجلد اول، بیروت: دار الحریة للطباعة والنشر.

دستغیب، عبدالعلی. 1373ش، نگاهی به مهدی اخوان ثالث، تهران: مروارید.

سه یر، رابرت ولووی، میشل. 1383ش، رمانتیسم و تفکر اجتماعی، تهران: ارغنون.

سید حسینی، رضا. 1381ش، مکتب‌های ادبی، تهران: زرنگار.  

شاملو، سعید. 1357ش، آسیب روان‌شناسی، تهران: نگاه.

شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1348ش، آوازهای سندباد، تهران: نیل.

شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1359ش، شعر معاصر، تهران: توس.

شکوئی، حسین. 1387ش، اندیشه‌های نو در فلسفه جغرافیا، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی و گیتاشناسی.

شمیسا، سیروس. 1377ش، نگاهی به فروغ، تهران: مروارید.

عابدی، کامیار. 1379ش، شبان بزرگ امید، تهران: نادر.

عباس، احسان. 2001م، اتجاهات الشعر العربی المعاصر، اردن: دار الشروق.

کرانک، مایک. 1383ش، جغرافیای فرهنگی، ترجمه مهدی قرخلو، تهران: سمت.

نابلسی، شاکر. 1987م، مجنون التراب، ترجمه صغری دهشت، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.

النقاش، رجاء. 1972م، محمود درویش، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.

وازن، عبده. 1389ش، هر روز زاده می‌شوم، گفت‌وگو با محمود درویش و گزیده اشعارش، تهران: جاوید.

 

المقالات

تقی‌زاده، صفدر. 1381ش، «نوستالژی»، مجله فرهنگ و هنر بخارا، شماره 24، صص 205-201.

سامی الیوسف، یوسف. 2008م، «محمود درویش هذا الشهید الأکبر»، دمشق: مجلة الأسبوع الأدبی.

عالی عباس آباد، یوسف. 1387ش، «غم غربت در شعر معاصر»، نشریه گوهر گویا، ش 6، صص180-155.