روشهای تعلیم و تربیت در متون ادب فارسی

پژوهشنامه ادبیات تعلیمی

مقاله 3، دوره 4، شماره 15، آذر 1391، صفحه 67-96   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

نویسندگان

محمدصادق بصیری¹؛ گلناز امجدی²

¹دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

²کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر

چکیده

فلسفة تعلیم و تربیت را می­توان رشته­ای مستقل فرض نمود که در آن اساس تعلیم و تربیت،رابطة تعلیم ‌و‌ تربیت با دیگر رشته‌های معرفت انسانی،روش­های تربیتی و نحوة برخورد با مسائل و مشکلات تربیتی است. در باب تعلیم و تربیت نمی توان از مبنایی واحد سخن گفت، بلکه تعلیم‌ و ‌تربیت را می‌توان به مبانی متعددی چون روان شناسی، جامعه‌شناسی، دین‌شناسی،انسان شناسی و امثال آن تقسیم کرد.بررسی انواع روش‌های تربیتی و تطبیق آنها با متون ادب فارسی در این پژوهش جای می‌گیرد. تمام متون ادبی قابلیت تطبیق با روش‌های تعلیم‌ و‌ تربیت را دارند.این مقاله بر آن است که به تعریف تعلیم و تربیت،تربیت از دیدگاه قرآن،گونه‌های زبان تربیتی قرآن و هم‌چنین چگونگی ارتباط زبان قرآن با تعلیم و تربیت بپردازد.در این مقاله به روش‌های تعلیم و تربیت در متون ادب فارسی خواهیم پرداخت.

کلیدواژه‌ها

شعر فارسی؛ تعلیم و تربیت؛ ادبیات تعلیمی؛ پند و اندرز

مراجع

 

1- آویبوری، لرد .(1369). در جستجوی خوشبختی، تهران: جاویدان.

2- اخوان ثالث، مهدی .(1379). دیوان، به کوشش محمد حقوقی، تهران: نگاه.

3- اعتصامی، پروین .(1383). دیوان، تصحیح ملک الشعراء بهار، تهران: ثالث.

4- تفضلی، احمد .(1376). تاریخ ادبیات پیش از اسلام، تهران: ژاله آموزگار.

5- حافظ شیرازی، شمس الدین محمد .(1377). دیوان، تصحیح خلیل خطیب رهبر، تهران: صفی علیشاه.

6- خزائلی، محمد .(1372). شرح بوستان، تهران: جاویدان.

7- خواجه نظام الملک .(1371). سیاست نامه(سیر الملوک).تصحیح جعفر شعار، تهران: امیرکبیر.

8- دو فوشه کور، شارل هانری .(1377). اخلاقیات: مفاهیم اخلاقی در ادبیات فارسی ازسده سوم تا سده هفتم هجری، تهران: نگاه.

9- دهخدا، علی اکبر .(1337). لغت نامه، تهران: دانشگاه تهران.

10- رودکی .(1381). گزیدة اشعار، تصحیح اسماعیل حاکمی، تهران: دانشگاه پیام نور.

11- ---- .(1383). گزیدة قصاید، تهران: قطره.

12- ----- .(1370). دامنی از گل(گزیدة گلستان سعدی)، به کوشش غلامحسین یوسفی، تهران: سخن.

13- سیستانی، فرخی .(1377). سخن‌گستر سیستان، تصحیح سید محمد دبیرسیاقی، تهران: سخن.

14- شریعتمداری، علی .(1351). فلسفة تعلیم و تربیت، اصفهان: ثقفی.

15- شکوهی، غلامحسین .(1385). مبانی و اصول آموزش و پرورش، مشهد: آستان قدس رضوی.

16- سنایی، ابوالمجدودبن آدم غزنوی .(1374). حدیقه الحقیقه و طریقه الشریعه، تصحیح امیر امیری فیروز کوهی، تهران: زوار.

17- فردوسی، ابوالقاسم .(1378). غمنامة رستم و سهراب،تصحیح جعفر شعار، تهران: قطره.

18- قبادی، حسینعلی. (1389). تبیین منطق گفت و گو از دیدگاه سعدی (در گلستان و بوستان)، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی واحد دهاقان. شماره ششم.

19- قبادیانی، ابومعین ناصربن خسرو .(1373). شرح سی قصیده، تصحیح مهدی محقق، تهران: توس.

20- کسایی مروزی .(1373). دیوان، تصحیح محمد امین ریاحی،تهران: علمی.

21- ماهروزاده، طیبه .(1383). فلسفة تربیتی کانت، تهران: سروش.

22- مشایخی، شهاب‌الدین .(1381). اصول تربیت از دیدگاه اسلام، قم:حوزه و دانشگاه.

23- منشی، ابوالمعالی نصرالله .(1371). کلیله و دمنه،تهران: امیرکبیر.

24- مولوی، جلال الدین محمد .(1385). شرح جامع مثنوی معنوی، تصحیح کریم زمانی، تهران: شارح.

25- نظامی گنجوی، جمال الدین ابومحمد .(1384). لیلی و مجنون، تصحیح حسن وحید دستگردی، تهران: زوار.

26- نیما یوشیج .(1381). دیوان، به کوشش محمد حقوقی، تهران: نگاه.

 

References:

1- Avibori, Lord. (1990/1369H). Dar Jostojouye Khoshbakhti, Tehran: Javidan.

2- Akhavan Sales, Mehdi. (2000/1379H). Edited By Mohammad. Hoghughi,Tehran:Negah.

3- Etesami,Parvin. (2004/1383H). Divan, Tashihe Malakoshshoara Bahar,Tehran:Sales.

4- Tafazoli, Ahmad. (1997/1376H).Tarikh Adabiate Pish Az Eslam, Tehran: Zhale Amuzegar.

5- Hafez, Khaje Shamsaddin Mohammad, Shirazi.(1998/1377H). Divan, Tashihe Khalil Khatib Rahbar, Tehran: Safialishah.

6- Khazaeli, Mohammad. (1993/1372H).Sharhe Boustan, corrected by Mohammade Khazaeli, Tehran: Javidan.

7-Khaje Nezamolmolk. (1998/1371H).Siasat Nameh (Siaral Moluk), Tashihe Jafar Shoar, Tehran: Amir Kabir.

8- Do Foshe Kour, Sharl Hanri. (1998/1377H). Akhlaghiat: Mafahime Akhlaghi Dar Adabiate Farsi Az Sadeye Sevom Ta Sadeye Haftome Hejri, Tehran: Negah.

9- Dehkhoda, Ali Akbar. (1998/1337H).Loghat Nameh, Tehran: Tehran University.

10-Roodaki, (2002/1381H). Gozideye Ashar, Tashihe Esmayil Hakemi, Tehran: University Of Payame Nour.

11.............(1383). Selected odes, Tehran: Ghatre.Gholamhossein Yousofi, Tehran:Sokhan.

12……… (1370). Damani az Gool (selection from Saadi’s Golestan) thanks to the effort of

13- Sistani, Farokhi. (1998/1377H). Sokhan Gostare Sistan, corrected by Seyyed Mohammad Dabir Siaghi, Tehran: Sokhan.

14 – Shariatmadari Ali. (1351). Philosophy of Education, Isfahan: Saghafi.

15-Shokuhi, Gholam Hossein. (1996/1385H). Mabani Va Osule Amuzesh Va Parvaresh, Mashhad: Astan Ghods Razavi.

16- Sanaee, Abolmajdodin adam Ghaznavi .(1374) . Hadighol Haghighiye va Tarighe Alshariye , corrected by Amir Amiree Firouzkouhi,Tehran Zavar.

17- Ferdosi, Abolghasem. (1999/1378H).Gham Nameye Rostam Va Sohrab, Tehran: Ghatreh.

18-Ghobadi, Hossein Ali. (1389). Explanation of the logic and dialogue from the perspective of Saadi (in Golestan and Boostan) didactic Literature review, Dehaghan branch. Number Six.

19- Ghobadiani, Abomoein Naser Khosrow. (1994/1373H).Sharhe Si Ghaside,corrected by Mehdi Mohaghghegh,Tehran:Tous.

20 - Kasai Marvazi. (1373). Corrected by Mohammad Amin Riahi, Tehran: Scientific.

21-Mahrezadeh, Tayyebeh. (2004/1383H).Falsafeye Tarbiatiye Kant,Tehran:Soroush.

22-Mashayekhi, Shahabaddin.(2002 /1381).Osule Tarbit Az Didgahe Eslam,Ghom:Hozeh Va Daneshgah.

23-Monshi, Abol Nasrallah. (1371). Kelila va Va Demneh, Tehran: Amir Kabir.

24-Molavi.(2006 /1385H).Sharhe Jame Masnaviye Manavi,Tashihe Karim Zamani,Tehran:Shareh.

25- Nezami Ganjavi, JamlAldinAbou Mohammad.(1384). Lelli va Majnoon, corrected by Hassan Vahid Dasgerdi, Tehran Zavar.

26- Nima Youshij. (1381). Divan, thanks to the effort of Mohammad Hoghooghi, Negah.