ویژگی‌های علمی و عملی حاکم در باب اول بوستان سعدی

پژوهشنامه ادبیات تعلیمی

مقاله 5، دوره 4، شماره 14، شهریور 1391، صفحه 159-182   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

نویسنده

علی حیدری

 استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان

چکیده

بوستان یکی از منظومه‌های مشهور ادبیات فارسی است. این کتاب را علاوه بر ادبیات می‌توان از جهات و ابعاد مختلف دیگر از جمله، روانشناسی، فلسفه، سیاست و جامعه‌شناسی مورد بررسی قرار داد. بوستان مدینة فاضله و جامعة آرمانی سعدی است. او در سراسر بوستان به ترسیم جامعة آرمانی خود پرداخته است، باب اول بوستان شامل چهار مطلب اساسی؛ عدل و تدبیر و رای، نگهبانی خلق و ترس خدای است که در برگیرندة نظریه و اعتقاد سعدی دربارة ویژگی­های حاکم مد نظر اوست. به نظر می‌رسد سعدی در نامگذاری باب اول بوستان، کلمات؛ عدل، تدبیر و رای و... را آگاهانه و عمداً برگزیده است. او در این باب به نقد نظر افلاطون و دیگران پرداخته است. در این مقاله مفاهیم مطرح شده در بیت:





یکی باب عدل است و تدبیر و رای




 


نگهبانی خلق و ترس خدای







توضیح داده شده­است.

کلیدواژه‌ها

عدل؛ تدبیر؛ نگهبانی خلق؛ ترس از خدا؛ بوستان؛ سعدی

مراجع

 

1- ارسطو .( 1381). اخلاق نیکوماخس، ترجمة ابوالقاسم پورحسینی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

2- افلاطون .( 1368 ). جمهور، ترجمة فؤاد روحانی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

3- انصاری، ابوالحسین .(1369). شیخ سعدی و تصور او از یک جامعة آرمانی، ذکر جمیل سعدی، ج2، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و نشر، ص 195-157.

4- داوری، رضا .(2536). عصر اوتوپی، تهران: انتشارات حکمت.

5- دشتی، علی .(1357). شاعر و ستایشگر عدل و داد، مجلة تلاش، سال سیزدهم، شمارة 71، صص 20 تا 32.

6- سعدی شیرازی .(1369). کلیات سعدی، به تصحیح محمد علی فروغی، تهران: انتشارات امیرکبیر.

7- ---------- .( 1359 ). بوستان، به تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: انتشارات خوارزمی.

8- خواجه نصیر طوسی .(1369 ). اخلاق ناصری، به تصحیح مجتبی مینوی و...تهران: انتشارات خوارزمی.

9- علوی مقدم، محمد .(1364). عدالت در بوستان سعدی، ذکر جمیل سعدی، جلد 3، تهران: کمیسیون ملی یونسکو و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، صص 57 تا 91.

10- فارابی، ابونصر .(1361). اندیشه‌های اهل مدینة فاضله،ترجمه و تعلیق سید جعفر سجادی، تهران: انتشارات طهوری.

11- گودن،کریستیان .(1383). آیا باید از یوتوپیا اعادة حیثیت کرد، ترجمة سوسن شریعتی، تهران: انتشارات قصیده‌سرا.

12- مور، تامس .( 1361 ). آرمانشهر (یوتوپیا)، ترجمة داریوش آشوری و نادر افشار نادری، تهران: انتشارات خوارزمی.

13- ناظرزاده کرمانی، فرناز .(1376 ). اصول و مبادی فلسفة سیاسی افلاطون، تهران: انتشارات دانشگاه الزهرا.

 14- نظامی گنجوی، الیاس .(1363). اقبالنامه، تصحیح حسن وحید دستگردی، تهران: انتشارات علمی.

15- وحیدی، حسین .(2535). پژوهشی در آرمان پارسایی در ایران، تهران: چاپخانة زندگی.

 

References:

1-Aristotle (1381) Makhs good ethics, translated byAbolghasem Pour-Hosseini, Tehran: University Press.

2-Plato (1368) Republic, translator, Fuad Rouhani, Tehran:  Scientific and Cultural Publishers.

3-Ansari, Abolhossein, (1369) Sheikh Saadi and his notion of an ideal society,Zekre Jamil Saadi, third edition, volume 2, Tehran: Ministry of Islamic Guidance, pp. 195-157.

4-Davariv Reza (2536) Age of Utopia, Tehran: Wisdom Publications,.

5-Dashti Ali (1357), poet and admirer of justice and equity,Talash magazine , Year 13 No. 71, pp. 20 to 32.

6-Saadi Shirazi (1369) Generalities Saadi, Edited by Mohammad Ali Foroughi, Eighth Edition, published by Amir. Tehran.

7-Saadi Shirazi (1359) Boostan, Edited by G.H. Yousofi, Tehran: Kharazmi Publications,.

8-Khajeh NasirToosi (1369) Naseri ethics, Edited by MojtabaMinavi and Fourth Printing, Publishing Kharazmi, Tehran.

9-Alavi Moghadam, Mohammad (1364) Justice in the boostan of Saadi, Zekre Jamil Saadi, Volume III,  Tehran: National Commission for UNESCO and the Ministry of Islamic Guidance, pp. 57 to 91.

10-Farabi, Abu Nasr (1361) ideas from  people of Utopia, translated by Seyed Jafar Sajjadi,  Tehran: Tahoor Publications,.

11-Goden, Christian, (1383) whether Utopiamust  restore his dignity,  translated by Susan Shariati, Tehran: Publishing of Ghasidehsara.

12-Moore, Thomas (1361) Utopia {Ytopya}, ​​Translator Darius Ashuri and Nader AfsharNaderi, Kharazmi Publications, Tehran.

13-Nazerzadeh,Kermani, Farnaz (1376) principles of Plato's political philosophy, first Print Alzahra University publication, Tehran.

14-Nezami Ganjavi, Elyas (1363). Eqbalnamh corrected by Hasan Vahid Dastgerdi, Tehran: scientific publications,.

15-Vahidi, Hossein (2535) Research on the ideals of piety in Iran, Tehran: Zendegi printer press,.