مستورة کردستانی مهین بانوی شعر و هنر و عرفان

پژوهشنامه ادبیات تعلیمی

مقاله 2، دوره 2، شماره 7، آذر 1389، صفحه 13-24   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

نویسنده

ابوالقاسم رادفر

 - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت

چکیده

از میان زنان شاعر پارسی‌گوی تنها تعداد محدودی از آنان علاوه بر داشتن جوهره و توانایی شعری از خط فکری معینی پیروی می‌کنند. از این روست که این افراد، نامی درخور و سزاوار در تاریخ ادبیات زنان ایران به دست آورده‌اند. یکی از برجسته‌ترین این بانوان، بزرگ بانوی شعر و ادب و عرفان، ماه‌شرف خانم، معروف به مستورة کردستانی است. شاعری دارای فضل و کمال و خط و ربط و شعر و انشا.
در مدت نزدیک به 90 سال که از درگذشت این بانوی فاضله می‌گذرد همة آثار وی جز دیوانِ شعر دو هزار بیتی او و تاریخ کردستان، که در شرح حالات و حکمرانی وُلات اردلان از آغاز تأسیس این سلسله تا زمان مؤلف است، از بین رفته است.
مستوره، شاعری شیعی و دوستدار اهل بیت، علیهم السّلام، بود که برخی اشعارش در ستایش امیرمؤمنان علی، علیه السّلام، است. وی شاعری پیرو سبک عراقی است و همچون برخی شاعران دورة‌ قاجار، خطّی خوش و زیبا دارد؛ چنان که در زمرة خطّاطان بنام زمانه خویش جای می‌گیرد. وی با برخی از سخنوران برجستة زمانه‌اش چون یغمای جندقی و ملّا خضر نالی، شاعر دردآشنا نیز مراوداتی داشته است. مستوره سخنوری خوش‌ذوق، فهیم و مستغرق عوالم عرفانی بود؛ امّا نه بدان معنا که شعرش خالی از مضامین اجتماعی و درگیری‌های عصر و زمانه‌اش باشد. بیان مفاهیم عالی انسانی و مضامین دینی در اشعار او موج می‌زند؛ به ویژه جلوه‌های عزاداری سرور شهیدان حسین بن علی، علیه‌السّلام، و مدح پیامبر اکرم، صلّی الله علیه و آله و سلّم، و ائمة اطهار، علیهم السّلام، بخصوص امیرالمؤمنین علی، علیه السّلام.
از دیگر ویژگی‌های شعر مستورة کردستانی رویکرد او به عرفان و مضامین عرفانی است که صبغة خاصّی به شعر او داده است.
 

کلیدواژه‌ها

مستورة‌ کردستانی؛ شعر؛ عرفان؛ مضامین اجتماعی و دینی؛ ائمه معصومین (علیهم‌السلام)

مراجع

 

1- زرّین‌کوب،‌ عبدالحسین .(1363). سیری در شعر فارسی، تهران: انتشارات نوین.

2- فخری‌هروی، سلطان‌محمد .(1968م). تذکرة روضة ‌السلاطین و جواهر ‌العجایب، ‌تصحیح و تحشیة سید حسام‌الدین راشدی، حیدرآباد پاکستان، سندی ادبی بورد.

3- ماه‌شرف کردستانی .(1340). دیوان، به مساعی یحیی معرفت، تهران: مطبعة شوروی.

4- نقوی علیرضا .(1343). تذکره نویسی در هند و پاکستان، تهران: علمی.

5- هدایت، رضاقلی‌خان .(1340). مجمع الفصحا، تصحیح مظاهر مصفا، ج 5، تهران: امیرکبیر.