نخستین شاعر پارسی گوی اصفهان

پژوهشنامه ادبیات تعلیمی

مقاله 2، دوره 2، شماره 6، شهریور 1389، صفحه 39-50   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

نویسنده

مهدی نوریان

 - استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان

چکیده

شاعران پارسی گوی اصفهان در طول تاریخ چندین صد ساله ادب فارسی درخششی خاص داشته اند. شاعر نام آور قرن ششم هجری، جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی را همه شعر شناسان و ادب دوستان می شناسند و منزلتش را می دانند، اما آیا تا قبل از قرن ششم نیز در اصفهان شاعران پارسی گوی بوده‌اند؟ ! بیت زیر از جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی، بیانگر آن است که او خود و معاصرانش را باقی ماندگان نسلی از شاعران بزرگ می داند که در اصفهان می زیسته اند:





هنوز گویندگان هستند اندر عراق




 


که قوّت ناطقه مدد از ایشان برد







حکیم سنایی غزنوی در دیوان خود از شاعری ذواللسانین نام برده و در وصف او قصیده ای سروده است که شاید بتوان او را در حال حاضر قدیمترین شاعر پارسی گوی اصفهان دانست. این شاعر، ابوالفتح محمد بن علی بن محمد اصفهانی است. دوران سالخوردگی او مقارن آغاز حیات جمال الدین عبدالرزاق است. متاسفانه، جز معدودی از ابیات او که در کتاب المعجم فی معاییر الاشعار العجم آمده، دیوانی از او باقی نمانده است. این پژوهش به بازجست نشانه های این شاعر در متون ادبی می‌پردازد.
 

کلیدواژه‌ها

اصفهان؛ شاعر پارسی گوی؛ جمال الدین عبدالرزاق؛ ابوالفتح محمد بن علی بن محمد اصفهانی؛ دیوان سنایی

مراجع

 

1- آوای، حسین بن محمد بن ابی الرضا .(1328). ترجمه محاسن اصفهان، تصحیح عباس اقبال، تهران.

2- جمال الدین محمد بن عبدالرزاق اصفهانی .(1320). دیوان، تصحیح وحید دستگردی، تهران.

3- سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود بن آدم .(1341). دیوان، تصحیح مدرس رضوی، تهران: ابن سینا.

4- شمس الدین محمد بن قیس رازی .(1360). المعجم فی معاییر اشعار العجم، تصحیح مدرس رضوی، تهران: زوار.

5- صفدی، صلاح الدین .(بی‌تا). الوافی بالوفیات، ]بی‌نا، بی‌جا[.

6- کاتب، عماد .(بی‌تا). خریدةالقصر، نسخه عکسی شماره 169، کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران.

7- نفیسی، سعید .(بی‌تا). « ادیب نطنزی»، مجله ارمغان، ش 1، سال دهم.

8- یاقوت حموی .( 1400 هـ. ق). معجم الادبا، بیروت: دارالفکر.