تعداد نشریات | 418 |
تعداد شمارهها | 10,005 |
تعداد مقالات | 83,629 |
تعداد مشاهده مقاله | 78,550,265 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 55,694,423 |
آتش عشق از دیدگاه مولانا | ||
پژوهشنامه ادبیات تعلیمی | ||
مقاله 1، دوره 2، شماره 5، خرداد 1389، صفحه 1-14 اصل مقاله (1.66 M) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
نصرالله امامی1؛ اسماعیل عبدی مکوند2 | ||
1 - استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز (نویسندة مسئول) | ||
2- دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول | ||
چکیده | ||
آتش یکی از چشمگیرترین پدیدههای عالم هستی با داشتن صفات برجستهای، همچون حیاتبخشی، مرگآفرینی، شورآفرینی، حرارتبخشی، پاککنندگی، راه نمایی، حرکت به سوی معشوق وغیره در الهامبخشی معانی مختلف همواره مورد توجّه اهل ادب و عرفان بودهاست. مولانا نیز به اقتضای مرام و مسلک خود در مقام تبیین اندیشههای عرفانی خود به خصوص اندیشههای وحدت وجودی، از تمثیل آتش و ویژگیهای آن بهرههای فراوان بردهاست. دراین باره، وی با کمک آتش و مضامین آن توانسته است زیباترین و بهترین تمثیلها و تعبیرات ممکن را برای نشان دادن نسبت خالق و مخلوق و رابطة آنها ترسیم و مفاهیم مبتکرانه و دلپذیری را خلق و ارائه نماید. صفات مشابه عشق، همچون شوق و ذوق هم آتش شمرده شدهاند. مجموعة آنچه درزبان قرآن " هدایت " نامیده می شود و مجموعة آنچه درنظر مولانا و عارفان " عشق" تعبیر میشود، به نور و آتش تشبیه می گردد. آتش به صورت عشق در عرفان حضور یافته و در همة کشف و شهودهای عارفان همواره نور و آتش به نوعی دیده میشود. در اندیشههای مولانا، آتش در مصداقهای« آتش حق، آتش غیرت، آتش قهرالهی، آتش انبیا(ابراهیم و موسی)، آتش ریاضت و مشکلات سیروسلوک، آتش غفلت، آتش خوف حق، آتش فقر، آتش هجران، آتش کلام و سخن، آتش عشق، آتش غم، آتش امراض و بیماری، آتش نفس، آتش شهوت، آتش حرص، آتش چاپلوسی، آتش حسادت، آتش گناه، آتش بخل، آتش شوم، آتش بلا، آتش شیون و زاری، آتش جهنم، آتش ابلیس، آتش عذاب، عنصر آتش و... به چشم میخورد. « آتش عشق » با 120 بار تکرار، پربسامدترین کاربرد آتش در سخن مولاناست. در این مقاله، کارکرد آتش در عشق از دیدگاه مولانا نمایانده شدهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
مولانا؛ آتش؛ عشق | ||
مراجع | ||
1- بقلی، روزبهان .(1958). عبهرالعاشقین، تصحیح هنری کربن و محمّد معین. 2- زرین کوب، عبدالحسین .(1368). بحر در کوزه، تهران: انتشارات علمی. 3- زمانی، کریم .(1386). شرح جامع مثنوی معنوی، شش دفتر، تهران: انتشارات اطلاعات. 4- سهروردی، شیخ شهاب الدین .(1359). مجموعه مصنفات سهروردی، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران. 5- عین القضات همدانی .(1373). تمهیدات، به کوشش عفیف عسیران، تهران: نشر کتابخانه منوچهری. 6- فاطمی، سیدحسین .(1379). تصویرگری در غزلیات شمس، تهران: امیرکبیر. 7- کزّازی، میرجلال الدّین .(1380). مازهای راز، تهران: نشر مرکز. 8- محمّدی، علی .(1388). تفسیر مثنوی با مثنوی، همدان: انتشارات دانشگاه بو علی سینا. 9- مولوی، جلال الدّین محمّد .(1387). غزلیات شمس، مقدمه، گزینش و تفسیر محمّدرضا شفیعی کدکنی، تهران: سخن. 10- _______________ .(1373). کلیات شمس تبریزی، مقدمه بدیع الزمان فروزانفر، تهران: امیرکبیر. 11- _______________ .(1372). مثنوی معنوی، تصحیح محمّد استعلامی، تهران: زوّار. 12- نرم افزارمهر ارقام رایانه .(1387). درج3، کتابخانه الکترونیک شعر و ادب فارسی، تهران. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 471 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 251 |