اندر پس لفافه ها( بررسی و تحلیل برخی از ابیات خسرو و شیرین نظامی)

پژوهشنامه ادبیات تعلیمی

شناسنامه علمی شماره، دوره 1، شماره 3، آذر 1388، صفحه 16-25   

چکیده

حکیم نظامی گنجوی از بزرگان وئنو آوران ادب فارسی به شمار می رود. خمسة او از آثار معتبر واصیل ادبیات فارسی‌محسوب‌می‌شود و از این جهت، تقلیدهای زیادی از آن صورت گرفته است.
‌از دیر باز تصحیح های مختلفی از خمسة نظامی انجام شده است و امروزه نیز شارحان بزرگواری، مانند حسن وحید دستگردی، برات زنجانی، بهروز ثروتیان، عبد‌المحمد آیتی و….. به شرح ابیات این پنج گنج، همت گمارده اند، اما متاسفانه با وجود تلاش این استادان، هنوز ابیات زیادی از آثار او دچار ابهام است و در بسیاری از موارد، مشکل ابیات همچنان باقی است.
یکی از منظومه های خمسة نظامی خسرو وشیرین است که 6500 بیت دارد و در بحر هزج مسدس مقصور سروده شده است. این منظومه ابیات مشکل و پیچیده‌ای دارد که شارحان در مورد آنها اختلاف نظر دارند. در این مقاله در پی آنیم تا برخی از ابیات مبهم از این منظومه را مطرح کنیم و ضمن بیان اختلاف نظر شارحان،درحد توان به رفع ابهام آنها بپردازیم. 

کلیدواژه‌ها

نقد؛ شرح؛ خسرو و شیرین؛ نظامی

مراجع

 

1- آیتی، عبد المحمد .(1363). داستان خسرو و شیرین، تهران: اساطیر.

2- امین، احمد ومنصور میرزا نیا ومحمد علی افخمی خیرآبادی .(1385). «برون از پرده: جستاری در تصاویر برساختة نظامی با ابزار موسیقی در پنج گنج »، پژوهش های ادبی، ش14: 30 – 9.

3. انوری، علی بن محمد .(1347). دیوان، تصحیح محمد تقی مدرس رضوی، تهران: علمی – فرهنگی.

4- خاقانی، افضل الدین بدیل .(1385). دیوان، تصحیح ضیاء الدین سجادی، تهران: زوار.

5- دهخدا، علی اکبر، لغتنامه دهخدا.

6- سعیدی سیرجانی، علی اکبر .(1367). سیمای دو زن، تهران: نشر نو.

7. سنایی، ابوالمجد مجدود بن آدم .(1341). دیوان، تصحیح محمد تقی مدرس رضوی، تهران: ابن سینا.

8- عطار، شیخ فرید الدین .(1371). جوهر الذات‌، تهران: اشراقیه.

9- قوامی رازی .(1334). دیوان‌، تصحیح میر جلال الدین حسینی ارموی، تهران: سپهر.

10- نظامی، الیاس بن یوسف .(1366). خسرو وشیرین، تصحیح بهروز ثروتیان، تهران: طوس.

11- _____________ .(1376). خسرو وشیرین، تصحیح برات زنجانی، دانشگاه تهران.

12- _____________ .(1386). خسرو وشیرین، تصحیح وحید دستگردی، تهران: قطره.

13- _____________ .(1335). شرفنامه، تصحیح وحید دستگردی، تهران: ابن سینا.